ျမတ္ဗုဒၶ ကုိ ၾကည္ညိဳျခင္း (Reverence for Buddha)

အပုိင္း (၁) (အဆက္)
သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္- ၀၆
သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္- ၀၇
သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္- ၀၈
သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္- ၀၉
သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္- ၁၀
သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္- ၁၁
သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္- ၁၂

ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး ေဟာေတာ္မူေသာ
သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄လတ္ MP3 တရားေတာ္မ်ားကုိ တင္ေပးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီတရားေတာ္မ်ားကုိ တျခား web site ေတြမွာ မေတြ႕ေသးတာရယ္၊ ကြ်န္ေတာ္မွာလည္း အဆင့္သင့္ရွိေနတာရယ္ေၾကာင့္..
တရားေတာ္မ်ား နာယူနုိင္ေအာင္ တင္ေပးသြားမွာပါ။
Download အဆင္ေျပေအာင္ MediaFire Link နဲ႔ တင္ေပးထားပါတယ္။



သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္ တရားေတာ္ - ေက်းဇူးေတာ္ရွင္မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး
အပုိင္း (၁)

Download Links [Mediafire]

သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္- ၀၁
သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္- ၀၂
သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္- ၀၃
သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္- ၀၄
သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ၾကီး ၄ လတ္- ၀၅

ပါရမီေတာ္အဟုန္ ကုိယ္လုံးျခံဳ၍၊ မႊမ္းထုံသင္းၾကဴ…...

သယမၻဴဟု ဥာဏ္တူကင္းလတ္ အရဟတ္ျဖင့္၊

သတ္ျဖတ္ခပင္း ကိေလရွင္းသား…..

ဥာဏ္ရင္းမဟာ ကရုဏာႏွင့္ သမၼာသေမၺာဓိ အစရွိလတ္၊

ဥာဏ္ေတာ္ျမတ္၏ ကိန္း၀ပ္စံေပ်ာ္၊ ခႏၶာေပၚ၀ယ္၊

ဘြဲ႕ေတာ္ “ဗုဒၶ” တင္ပါရသည္…...ေလာကထြဋ္ထား ျမတ္ဘုရား။

[စာမ်က္ႏွာ-၃၊ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ-ဗုဒၶါႏုႆတိဘာ၀နာ]
အက်ဥ္းခ်ဳပ္အဓိပၸါယ္

• လကၡဏာေတာ္ၾကီးငယ္ အသြယ္သြယ္ျဖင့္ အသပၸါယ္ဆုံးလည္းျဖစ္ျခင္း။
• ကုိယ္အဂၤါအစိတ္အပုိင္းတုိင္း၌ ေကာင္းမႈပါရမီေတာ္တုိ႔က လႊမ္းျခံဳ၍ မႊမ္းထုံထားျခင္း။
• ရာဂ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ စေသာ ကိေလသာတုိ႔ကုိ သတ္ျဖတ္နုိင္ေသာ အရဟတၱမဂ္ဥာဏ္ေတာ္ကုိ ရျခင္း။
• သတၱ၀ါတုိ႔၏ အေပၚ၌ သနား ၾကင္နာကရုဏာၾကီးမားျခင္း။
• အလုံးစုံကုိ အကုန္သိႏုိင္ေသာ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ကုိ ရျခင္း။

ဤဂုဏ္ေတာ္တုိ႔၏ ကိန္း၀ပ္စံေပ်ာ္ရာ ခႏၶာကုိယ္ေပၚ၌သာ “ဗုဒၶ” ဟု ဘြဲ႔နာမည္ေတာ္ကုိ တင္ထုိက္ပါသည္။
ထုိ႔သုိ႔ “ဗုဒၶ” ဘြဲ႔နာမည္ေတာ္ တင္ထုိက္ေသာ ေယာက်ာ္းျမတ္သည္သာ လူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတုိ႔၏ အထြဋ္အထိပ္ထားရေသာ ျမတ္ဘုရား ျဖစ္၏။

[ဤအဓိပၸါယ္ကုိ ဖတ္မွတ္၍ျပီးေသာအခါ..တေလာကလုံး၏ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ဗုဒၶျမတ္စြာကုိ မွန္းဆ အာရုံျပဳ၍ လက္အုပ္ခ်ီကာ ေဖာ္ျပခဲ့ျပီးေသာ လကၤာကုိ ရြတ္ဖတ္၍ ဂုဏ္ေတာ္ပြားလုိက္လ်င္ အားရဖြယ္ေကာင္း အရသာပုိ၍ ရွိပါလိမ့္မည္။]

ဒီလကၤာေလးက..ဗုဒၶါႏုႆတိဘာ၀နာ (အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ) စာအုပ္ေလးထဲက..ကြ်န္ေတာ္ ဖတ္မွတ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္ ဂုဏ္ေတာ္ပြားတဲ့အခါ..ဒီလကၤာေလးကုိ ရြတ္ဖတ္ျပီး ဗုဒၶျမတ္စြာကုိ အာရုံျပဳပါတယ္။
ျပီးေတာ့မွ...

ကိေလသာ ကင္းစင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား၊
ျဗဟၼာ နတ္ လူတုိ႔၏ ပူေဇာ္အထူးကုိ ခံယူေတာ္မူထုိက္ေသာ ျမတ္စြာဘုရား၊
မဟာကာရုဏိေကာ- သနားျခင္းၾကီးစြာ မဟာကရုဏာေတာ္ႏွင့္ ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား၊
ဘုန္းေတာ္ ၆ စုံ၊ ေက်းဇူးဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား၊
သစၥာ ၄ပါး၊ တရားအလုံးစုံကုိ ကုိယ္ေတာ္တုိင္ မွန္ကန္စြာ သိျမင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား၊.....

စသျဖင့္ေပါ့....ကုိယ္သိထား၊ မွတ္ထားတဲ့..ဗုဒၶ ဂုဏ္ေတာ္ေတြကုိ ျမန္မာလုိေလး ပြားမ်ားပါတယ္။

ဒီလုိေလး ပြားမ်ားလုိက္ရင္..ဗုဒၶျမတ္စြာကုိ ၾကည္ညိဳသဒၶါစိတ္ေတြ အရင္ထက္ ပုိအားေကာင္းလာမယ္..
ျပီးေတာ့ ဘယ္လုိဦးတည္ခ်က္နဲ႔ ဘုရားကုိ ကုိးကြယ္ေနရတာလည္းဆုိတာ ပုိသိလာမယ္..လုိ႔ ကြ်န္ေတာ္ယုံၾကည္တယ္။
ျမတ္စြာဘုရားကုိ ကုိးကြယ္ ပူေဇာ္ေနရျခင္း အေၾကာင္းဟာ..ေလာကီ စည္းစိမ္ ရာထူးေတြ...အတြက္ ဆုေတာင္းဖုိ႔ရာ...မဟုတ္ဘူး။
ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အတြက္ သစၥာ ၄ ပါးတရားေတာ္ေတြကုိ ေဟာေျပာေပးထားခဲ့တဲ့ ေက်းဇူးေတာ္ကုိ ေအာက္ေမ့ သတိရျခင္းနဲ႔..
ကုိးကြယ္ ပူေဇာ္ေနရတာပါပဲ။
ကုိယ္ကံေကာင္းဖုိ႔ရာအတြက္ပဲ ဘုရားကုိ ပူေဇာ္ေနျခင္းဟာ..ကုိယ့္အတြက္ သာသနာပ ဆန္သြားမယ္၊
အဲလုိမဟုတ္ပဲ...တေလာကလုံးအား.. သစၥာတရားေတြ သိေစတဲ့ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ျမတ္စြာဘုရားအျဖစ္ ပူေဇာ္လုိက္မယ္ဆုိရင္..
ကုိယ္ဟာ.သာသနာတြင္းလူ ျဖစ္ေနမွာပဲ။

ကုိယ့္အတြက္ သာသနာတြင္း ျဖစ္ဖုိ႔ရန္၊
ျမတ္စြာဘုရားကုိ ပူေဇာ္ေနျခင္းဟာ..အရင္ထက္ ဦးတည္ခ်က္မွန္ကန္ေအာင္ ဒီ ဗုဒၶါႏုႆတိဘာ၀နာ လကၤာေလးကုိ ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

The End

အပုိင္း (၉)

အပုိင္း (၈)

အပုိင္း (၇)

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=7t6cCFiZ5uo[/youtube]

အပုိင္း (၇)

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=7t6cCFiZ5uo[/youtube]

အပုိင္းး(၆)

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=9Q_C4w3MfLI[/youtube]

အပုိင္း (၅)

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=4kxOUcTiuxI[/youtube]

အပုိင္း(၄)

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=vF4iakSSjBM[/youtube]

အပုိင္း (၃)

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=iY8gwQddxbk[/youtube]

အပုိင္း (၂)

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=CpwIWvHq_hY[/youtube]

အရွင္ဇ၀န (ေမတၱာရွင္ - ေရႊျပည္သာ) ၏ သီလေစာင့္မွအူမေတာင့္မယ္ တရားေတာ္ တရားေတာ္ကုိ အပုိင္းလုိက္စီ တင္သြားေပးပါမယ္။

အပုိင္း (၁)
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=HBPpa21E53E[/youtube]

ကမၼစတုကၠပုိင္းကုိ အရင္က..ေခါင္းစဥ္ ၃ ခုနဲ႔ ေရးျပီးခဲ့ပါတယ္..
ကိစၥစတုကၠၠ(လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ပုံႏွင့္ စပ္ေသာ ကံ ၄-ပါး)၊
ပါကဒါနပရိယာယစတုကၠ (အက်ဳိးေပးပုံ အလွည့္အၾကိမ္ နွင့္စပ္ေသာ ကံ ၄-ပါး)၊
ပါကကာလစတုကၠ (အက်ဳိးေပးရာ အခ်ိန္ကာလ ႏွင့္စပ္ေသာ ကံ ၄- ပါး)..ဟူ၍ ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

အခုေတာ့..က်န္ရွိေနတဲ့ ပါက႒ာနစတုကၠ ကုိ ေရးလုိက္ပါတယ္.
ကမၼစတုကၠပုိင္းမ်ားကုိ ..ဓမၼဗ်ဴဟာ- ေဒၚခင္လွတင္ (မဟာသဒၶမၼေဇာတိကဓဇ)ရဲ႕ အဘိဓမၼာသင္တန္း အသံဖုိင္မ်ားကုိ နားေထာင္ျပီး ေရသားထားပါတယ္။
အဲဒီ့ဖုိင္မ်ားကုိေတာ့ DhammaDownload.com မွ Download ဆြဲျပီး နားေထာင္ႏုိင္ပါတယ္။

ပါက=အက်ဳိး + ႒ာန=ဘုံ႒ာန
ပါက႒ာနစတုကၠ ဆုိသည္မွာ အက်ဳိးေပးရာဘုံ႒ာန ႏွင့္စပ္ေသာ ကံ ၄-ပါး ျဖစ္သည္။

အက်ဳိးေပးရာဘုံ႒ာနႏွင့္စပ္ေသာ ကံ ၄-ပါး တုိ႔မွာ...

1. အကုသုိလ္ကံ


2. ကာမာ၀စရကုသုိလ္ကံ (ကာမကုသုိလ္ကံ)


3. ရူပါ၀စရကုသုိလ္ကံ (ရူပကုသုိလ္ကံ)


4. အရူပါ၀စရာကုသုိလ္ကံ (အရူပကုသုိလ္ကံ)

အကုသုိလ္ကံ ... ၁၂ ပါး ရွိသည္။
ကာမာ၀စရကုသုိလ္ကံ... ၈ ပါး ရွိသည္။
ရူပါ၀စရကုသုိလ္ကံ... ၅ ပါး ရွိသည္။
အရူပါ၀စရာကုသုိလ္ကံ.... ၄ ပါး ရွိသည္။

ဆုိင္ရာ အက်ဳိးေပးရာ ဘုံ႒ာန တုိ႔မွာ..

1. အပါယ္ - ၄-ပုံ (ဒုဂၢတိဘုံ)
   
   
   
   1. ငရဲ
   
   
   2. တိရစၧာန္
   
   
   3. ျပိတၱာ
   
   
   4. အသူရကာယ္
   
   
   
   


2. ကာမသုဂတိ - ၇-ဘုံ (လူ႕ဘုံ + နတ္ျပည္ ၆-ထပ္) (သုဂတိဘုံ)
   
   
   
   1. လူ႕ဘုံ
   
   
   2. စတုမဟာရာဇ္ဘုံ
   
   
   3. တာ၀တႎသာဘုံ
   
   
   4. ယာမာဘုံ
   
   
   5. တုသိတာဘုံ
   
   
   6. နိမၼာနရတိဘုံ
   
   
   7. ပရနိမၼိတ၀သ၀တၱိဘုံ
   
   
   
   


3. ရူပ - ၁၆-ဘုံ
   
   
   
   1. ပထမစ်ာန္ ၃-ဘုံ (ျဗဟၼပါရိသဇၨာဘုံ၊ ျဗဟၼပုေရာဟိတာဘုံ၊ မဟာျဗဟၼာဘုံ)
   
   
   2. ဒုတိယစ်ာန္ ၃-ဘုံ (ပရိတၱာဘာဘုံ၊ အပၸမာဏာဘာဘုံ၊ အာဘႆရာဘုံ)
   
   
   3. တတိယစ်ာန္ ၃-ဘုံ (ပရိတၱာသုဘာဘုံ၊ အပၸမာဏာသုဘာဘုံ၊ သုဘကိဏွာဘုံ)
   
   
   4. စတုတၳစ်ာန္ ၇-ဘုံ (ေ၀ဟပၹိဳလ္ဘုံ၊ အသညသတ္ဘုံ၊ သုဒၶါ၀ါသ ၅-ဘုံ)
   
   
   
   စုစုေပါင္း ၁၆ ဘုံတုိ႔ ျဖစ္သည္။
   (သုဒၶါ၀ါသ ၅ ဘုံမွာ..အ၀ိဟာဘုံ၊ အတပၸါဘုံ၊ သုဒႆာဘုံ ႏွင့္ သုဒႆီဘုံ တုိ႔ျဖစ္သည္။)


4. အရူပ - ၄-ဘုံ မွာ..
   
   
   
   1. အာကာသာနဥၥာယတနဘုံ
   
   
   2. ၀ိညာဏဥၥာယတနဘုံ
   
   
   3. အာကိဥၥညာယတနဘုံ
   
   
   4. ေန၀သညာ နာသညာယတနဘုံ
   
   
   
   

(စုစုေပါင္း ၃၁ ဘုံ ျဖစ္သည္။)
(ဘုံပုိင္းဆုိင္ရာကုိ .. အဘိဓမၼာ - ဘူမိစတုကၠ ပုိင္းတြင္ ေလ့လာႏုိင္ပါသည္။)
(စာမ်က္ႏွာ ၆၀၊ ေဒၚခင္လွတင္ - အေျခခံ အဘိဓမၼာသင္တန္းမွတ္စု ဒုတိယအဆင့္)

အပါယ္ ၄-ဘုံ၊ ကာမသုဂတိ ၇-ဘုံ၊--- ေပါင္း ၁၁-ဘုံ တုိ႔ကုိ ကာမာ၀စရ (ကာမ) ဘုံ ဟုလည္းေခၚသည္။
ထုိကာမဘုံ ၁၁ ဘုံတြင္ ဒုဂၢတိ ၄-ဘုံ ႏွင့္ သုဂတိ ၇-ဘုံ တုိ႕ အထက္ပါအတုိင္း...ပါ၀င္သည္။

အကုသုိလ္ကံ (၁၂-ပါး)ကုိ ျပဳလ်င္ .... အပယ္ ၄-ဘုံ သုိ႔ အက်ဳိးေပးမည္။
ကာမကုသုိလ္ကံ (၈-ပါး)ကုိ ျပဳလ်င္...... ကာမသုဂတိ ၇-ဘုံ သုိ႔ အက်ဳိးေပးမည္။
[ကာမဘုံသုိ႔ ေရာက္ေအာင္ အက်ဳိးေပးမည့္ ကံတုိ႔ကုိ ကာမကံ ဟုေခၚသည္။ ထုိေၾကာင့္ ကာမကံ ၂၀-ပါး ျဖစ္သည္။
ကာမကံေပါင္း ၂၀ ပါးတြင္.. အကုသုိလ္ကံ ၁၂ ပါး နွင့္ ကုသုိလ္ကံ ၈ ပါး ပါ၀င္သည္။]

ရူပကုသုိလ္ ၅-ပါးကုိ ျပဳလ်င္....ရူပ ၁၆-ဘုံ သုိ႔ အက်ဳိးေပးမည္။
အရူပကုသုိလ္ ၄-ပါးကုိ ျပဳလ်င္ ...အရူပ ၄-ဘုံ သုိ႔ အက်ဳိးေပးမည္။
[ရူပကုသုိလ္ ႏွင့္ အရူပကုသုိလ္ တုိ႔ကုိ မဟဂၢဳတ္ကုသုိလ္မ်ား ဟုလည္းေခၚသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မဟဂၢဳတ္ကုသုိလ္ ၉-ပါး ရွိေပမည္။
မဟဂၢဳတ္ကုသုိလ္ ၉ ပါး တြင္... အကုသုိလ္ကံ မရွိေပ။ မဟဂၢဳတ္ကုသုိလ္ကံ ၉ ပါး ျပဳလ်င္..ျဗဟၼာ့ဘုံ-၂၀ (ရူပ ၁၆-ဘုံ + အရူပ ၄-ဘုံ) သုိ႔ အက်ဳိးေပးေပမည္။ ] -

ျဗဟၼာဘုံေတြေရာက္ဖုိ႔ရန္အတြက္....ရူပကုသုိလ္၊ အရူပကုသုိလ္မ်ား လုပ္မွျဖစ္ေပမည္။ ထုိကုသုိလ္တုိ႔မွာ. ရုိးရုိးကုသုိလ္မ်ားမဟုတ္ဘူး၊ စ်ာန္ကုသုိလ္မ်ားျဖစ္ေလသည္။...
ရုိးရုိးေပးကမ္းစြန္႕ၾကဲလွဴဒါန္းျခင္း၊ သီလေတြေဆာက္တည္ျခင္း တုိ႔မွာ....စ်ာန္ကုသုိ္လ္ မဟုတ္ေသးေပ။

စ်ာန္ကုသုိ္လ္ျဖစ္ဖုိ႔ရန္မွာ.. သမထ ဘာ၀နာ ပြားရမည္။ သမထဘာ၀နာ ပြားလ်င္.. စ်ာန္ရမယ္။ စ်ာန္ရလ်င္ ျဗဟၼာဘုံေရာက္မည္။

ဘာ၀နာမွာ ၂ မ်ဳိးရွိသည္။..သမထဘာ၀နာ ႏွင့္ ၀ိပႆနာဘာ၀နာ တုိ႔ျဖစ္သည္။
သမထဘာ၀နာ ၏ လမ္းဆုံးသည္.....စ်ာန္ ျဖစ္သည္။....-စ်ာန္ရလ်င္ ျဗဟၼာ့ဘုံ သုိ႔ အက်ဳိးေပးမည္။
၀ိပႆနာဘာ၀နာ ၏ လမ္းဆုံးသည္..မဂ္ ျဖစ္သည္။ မဂ္ ရလ်င္ မဂ္ရဲ႕ အက်ဳိး ဖုိလ္ရမည္။ ၀ိပႆနာဘာ၀နာ ကား...ဘုံ႒ာနကုိ အက်ဳိးမေပးေပ။

ျမတ္ဗုဒၶ တုိင္း၏ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ဆုံးမစကားမွာ...

မေကာင္းမႈ အကုသုိလ္ တုိ႔ကုိ ေရွာင္က်ဥ္ျခင္းသည္....ကုသုိလ္ျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ ၎ကုိ ေရွာင္ကုသုိလ္ ဟုေခၚသည္။
ေကာင္းမႈကုသုိလ္ တုိ႔ကုိ ေဆာင္ယူ၊ ထိန္းသိမ္းျခင္းသည္လည္း ကုသုိလ္ျပဳျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ၎ကုိ ေဆာင္ကုသုိလ္ ဟုေခၚသည္။

စိတ္ကုိ စင္ေအာင္ထားဖုိ႔ရာ၌...
၁) စိတ္ကုိ ညစ္ေအာင္ ျပဳေလ့ရွိေသာ.ကိေလသာတုိ႔မွ...ေ၀းကြာေအာင္..ဖယ္ခြါျခင္း နွင့္..
၂) ထုိကိေလသာ အညစ္အေၾကးတုိ႔ ထပ္မျဖစ္ေလေအာင္ ပယ္သတ္ပစ္ျခင္း ဟူ၍ (၂)မ်ဳိး ရွိေပမည္။

ကိေလသာ တုိ႔မွ...ေ၀းကြာေအာင္ ဖယ္ခြါျပဳျခင္းသည္လည္း...ကုသုိလ္ျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ ၎ကုိ ပယ္ခြါတဲ့ ကုသုိလ္ ဟု ေခၚသည္။
ကိေလသာ အညစ္အေၾကး တုိ႔ ထပ္မျဖစ္ရေလေအာင္ ပယ္သတ္ျခင္းသည္လည္း ကုသုိလ္ျပဳျခင္းပဲျဖစ္သည္။ ၎ကုိ ပယ္သတ္တဲ့ ကုသုိလ္ ဟု ေခၚသည္။

ပုိ၍ တိတိက်က် ေျပာလ်င္..
ေရွာင္ကုသုိလ္ မွာ.. မေကာင္းမႈ ဒုစရုိက္ေတြကုိ ေရွာင္ေသာ.... သုစရုိက္ ၁၀ ပါးျဖစ္သည္။ (-ကာမကုသုိလ္)
ေဆာင္ကုသုိလ္ မွာ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာ စေသာ...ပုညၾကိယာ၀တၳဳ ၁၀ ပါးပဲ။ (-ကာမကုသုိလ္)
ပယ္ခါြတဲ့ကုသုိလ္ မွာ.. စ်ာန္ကုသုိလ္ ျဖစ္သည္။(-မဟဂၢဳတ္ကုသုိလ္)
ပယ္သတ္တဲ့ကုသုိလ္ - မဂ္ကုသုိလ္ ျဖစ္သည္။ (-ေလာကုတၱရာကုသုိလ္)

ပါက႒ာနစတုကၠ ဆုိသည္မွာ..
အကုသုိလ္ကံ ၁၂ ပါး (အကုသုိလ္)
ကာမကုသုိလ္ကံ ၈ ပါး (ကုသုိလ္) (ကာမကုသုိလ္) (ေရွာင္ကုသုိလ္၊ ေဆာင္ကုသုိလ္) (မဂ္မရေသးခင္ ၀ိပႆနာ ႏွင့္ စ်ာန္မရေသးခင္ သမထ ျပဳျခင္းတုိ႔သည္ ကာမကုသုိလ္ ေတြပဲျဖစ္သည္။)
ရူပကုသုိလ္ကံ ၅ ပါး (ကုသုိလ္) (မဟဂၢဳတ္ကုသုိလ္)
အရူပကုသုိလ္ကံ ၄ ပါး (ကုသုိလ္) (မဟဂၢဳတ္ကုသုိလ္)

.....တုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။

ေအာက္ပါ အသံဖုိင္မွ ေရးသား ေဖာ္ျပထားသည္။
အပုိင္း ၀၅၄၊ ၀၅၅ ၊ အဘိဓမၼာသင္တန္း အသံဖုိင္ - ေဒၚခင္လွတင္ (ဓမၼဗ်ဴဟာ)

ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ေဒါက္သီလာနႏၵာဘိ၀ံသ ဆရာေတာ္ဘုရား၏ ဗုဒၶဘာသာ အေျခခံတရားေတာ္မ်ားကုိ နားေထာင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။
ဆရာေတာ္ဘုရားက..ထုိတရားေတာ္မ်ားထဲမွာ ဩကာသ ကန္ေတာ့ခန္းကုိ မွန္ကန္ေအာင္ ပုိ႔ခ်သင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဆရာေတာ္ဘုရား ပုိ႔ခ်သင္ျပထားေသာ ဩကာသ ကေတာ့...ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး ၏ စနစ္တက် ျပင္ဆင္ထားေသာ ဩကာသ ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာေတာ္ဘုရားက မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး ေရးသားျပင္ဆင္ထားေသာ ဩကာသသည္ သဒၵါနည္းက် မွန္ကန္ တိက်တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပ ညႊန္းဆုိထားပါတယ္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္လည္း အားရ ႏွစ္သက္ျပီး ထိုအခ်ိန္ကစ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး၏ သဒၵါနည္းစနစ္က်ေသာ ဩကာသကန္ေတာ့ကုိ ပဲ ရြတ္ဆုိျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

ဩကာသ ကန္ေတာ့ခန္း

ဩကာသ - ဩကာသ - ဩကာသ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံတည္းဟူေသာ အျပစ္ခပ္သိမ္း ပေပ်ာက္ျငိမ္း၍
အသက္ရွည္စြာ အနာမဲ့ေရး ရန္ေဘးကင္းေၾကာင္း ေကာင္းမႈမဂၤလာ ျဖစ္ပါေစျခင္း အက်ဳိးငွာ
ဘုရားရတနာ၊ တရားရတနာ၊ သံဃာရတနာတည္းဟူေသာ ရတနာျမတ္သုံးပါး တုိ႔ကုိ အရုိအေသ လက္အုပ္မုိး၍
ရွိခုိးပူေဇာ္ ဖူးေမွ်ာ္မာန္ေလ်ာ့ ကန္ေတာ့ပါ၏ အရွင္ဘုရား။

ကန္ေတာ့ရေသာ ဤေကာင္းမႈကံ ေစတနာတုိ႔ေၾကာင့္
အပါယ္ ၄-ပါး၊ ကပ္ ၃-ပါး၊ ရပ္ျပစ္ ၈-ပါး၊ ရန္သူမ်ဳိး ၅-ပါး၊
၀ိပတၱိတရား ၄-ပါး၊ ဗ်သနတရား ၅-ပါး၊ အနာမ်ဳိး ၉၆-ပါး၊
မိစၧာဒိ႒ိ ၆၂-ပါး တုိ႔မွ အခါခပ္သိမ္း ကင္းလြတ္ျငိမ္းသည္သာျဖစ္၍
မဂ္တရား ဖုိလ္တရား နိဗၺာန္တရားေတာ္ျမတ္ကုိ လ်င္ျမန္စြာ ရပါလုိ၏ အရွင္ဘုရား။
(စာမ်က္ႏွာ-၉၊ မဟာစည္ဩကာသအဖြင့္)

အပါယ္ ၄-ပါး

1. ငရဲ
   
2. တိရိစၧာန္
   
3. ျပိတၱာ
   
4. အသူရကာယ္
   

(စာ-၁၄၊ သာသနာ့အေျခခံ- ဦးသက္စိန္)

ကပ္ ၃-ပါး

1. ဒုဗိ ၻကၡႏၲရကပ္ - အစာငတ္မြတ္ေခါင္းပါးျခင္းေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီးျခင္း
   
2. သတၱႏၲရကပ္ - ေသေစတတ္ေသာဓား၊ လွံ၊ ေသနတ္စေသာ လက္နက္တုိ႔ျဖင့္ တုိက္ခုိက္၍ ေသေၾကပ်က္စီးျခင္း
   
3. ေရာဂႏၲရကပ္ - ကူးစက္တတ္ေသာ အနာေရာပါမ်ား ေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီးျခင္း။
   

(စာ-၁၅၊ သာသနာ့အေျခခံ- ဦးသက္စိန္)


ရပ္ျပစ္ ၈-ပါး

1. ငရဲ၌ ျဖစ္ရျခင္း
   
2. တိရိစၧာန္ဘုံ၌ ျဖစ္ရျခင္း
   
3. ျပိတၱာ၊ အသူရကာယ္ဘုံ၌ ျဖစ္ရျခင္း
   
4. ဘုရားပြင့္ေနဆဲအခါတြင္ လြန္စြာ အသက္ရွည္၍ ဘုရားရွင္ကုိ မဖူးေတြ႕ႏုိင္ေသာ အရူပျဗဟၼာဘုံ ႏွင့္ အသညသတ္ ျဗဟၼာဘုံတုိ႔၌ ျဖစ္ရျခင္း
   
5. ဘုရားအမွဴးျပဳေသာ သံဃာေတာ္မ်ားမေရာက္ေသာ၊ သာသနာမရွိေသာ ပစၥႏၲရစ္အရပ္၌ ျဖစ္ရျခင္း။ (ရတနာသုံးပါး မတည္၍ ရုိင္းစုိင္းသူတုိ႔အရပ္၊ သာသနာမရွိေသာအရပ္)
   
6. ဘုရားပြင့္ဆဲ့အခါ၊ သာသနာရွိေသာအခါျဖစ္ေသာ္လည္း ပဋိသေႏၶအားျဖင့္ က်ဳိး၊ ကန္း၊ ဆံြ႕၊ အ ၍ တရားေတာ္ကုိ နားလည္ႏုိင္ေလာက္ေသာဉာဏ္ မရွိေသာသူျဖစ္ရျခင္း။
   
7. ဘုရားပြင့္ဆဲအခါ၊ သာသနာရွိေသာအခါျဖစ္ေသာ္လည္း မိစၧာဒိ႒ိ မွားေသာအယူကုိ ယူေသာသူ ျဖစ္ရျခင္း
   
8. တတ္သိနားလည္ေလာက္ေသာဉာဏ္ႏွင့္ တိဟိတ္ပဋိသေႏၶစိတ္ရွိေသာ္ျငားလည္း ဘုရားသာသနာ မရွိေသာအခါ၌ လူျဖစ္ရျခင္း။
   

(စာ-၁၆၊ သာသနာ့အေျခခံ- ဦးသက္စိန္)

ရန္သူမ်ဳိး ၅-ပါး

1. မီး
   
2. ေရ
   
3. မင္းဆုိး
   
4. ခုိးသူ
   
5. မခ်စ္မႏွစ္သက္ေသာသူ (အေမြခံသားဆုိး၊ သမီးဆုိး)
   

(စာ-၁၇၊ သာသနာ့အေျခခံ- ဦးသက္စိန္)

၀ိပၸတၱိတရား ၄-ပါး

1. ကာလ၀ိပၸတၱိ - မေကာင္းေသာမင္း၊ မေကာင္းေသာ လူတုိ႔၏လက္ထက္ဟု ဆုိအပ္ေသာ ကာလ
   
2. ဂတိ၀ိပၸတၱိ - အပါယ္ေလးဘုံ၌ ျဖစ္ရျခင္း
   
3. ဥပဓိ၀ိပၸတၱိ - ယုတ္ညံ့ေသာအတၱေဘာကိုရျခင္၊ အဆင္းမလွျခင္း၊ ကုိယ္အဂၤါခ်ဳိ႕ယြင္းျခင္း
   
4. ပေယာဂ၀ိပၸတၱိ - အသိအလိမၼာမရွိ၊ မေကာင္းေသာ ဒုစရုိက္မ်ားကုိ ျပဳလုပ္မႈ၊ မေကာင္းေသာ အားထုတ္မႈ ရွိျခင္း
   

(စာ-၁၇၊ သာသနာ့အေျခခံ- ဦးသက္စိန္)

ဗ်သနတရား ၅-ပါး

1. ဉာတိဗ်သန - အေဆြအမ်ဳိးတုိ႔ ပ်က္စီးျခင္း
   
2. ေဘာဂဗ်သန - စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ား ပ်က္စီးျခင္း
   
3. ေရာဂါဗ်သန - ေရာဂါေၾကာင့္ ပ်က္စီးျခင္း
   
4. သီလဗ်သန - အက်င့္သီလ ပ်က္စီးျခင္း
   
5. ဒိ႒ိဗ်သန - မိစၧာအယူကုိ ယူျခင္း
   

(စာ-၁၇၊ သာသနာ့အေျခခံ- ဦးသက္စိန္)

အနာမ်ဳိး ၉၆-ပါး

1. သည္းေျခေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါ (၃၂)ပါး၊
   
2. ေလေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါ (၃၂)ပါး ႏွင့္
   
3. သလိပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ေရာဂါ (၃၂)ပါး၊
   စုစုေပါင္း (၉၆)ပါး ျဖစ္သည္။
   

(စာ-၁၈၊ သာသနာ့အေျခခံ- ဦးသက္စိန္)

မိစၧာဒိ႒ိ ၆၂-ပါး
သႆတ ဒိ႒ိ၀ါဒ (၄)ပါး
ဧကစၥ သႆတ ဒိ႒ိ၀ါဒ (၄)ပါး
အႏၲာနႏၲ ဒိ႒ိ၀ါဒ (၄)ပါး
အမရာ ၀ိေကၡပ ဒိ႒ိ၀ါဒ (၄)ပါး
အဓိစၥသမုပၸႏၷ ဒိ႒ိ၀ါဒ (၂)ပါး
ဥဒၵမာဃာတနသညီ ဒိ႒ိ၀ါဒ (၁၆)ပါး
ဥဒၶမာဃာတနအသညီ ဒိ႒ိ၀ါဒ (၈)ပါး
ဥဒၶမာဃာတနေန၀သညီနာသညီ ဒိ႒ိ၀ါဒ (၈)ပါး
ဥေစၧဒ ဒိ႒ိ၀ါဒ (၇)ပါး
ဒိ႒ဓမၼ နိဗၺာန ဒိ႒ိ၀ါဒ (၅)ပါး
စုစုေပါင္း (၆၂)ပါး ျဖစ္သည္။
(စာ-၁၉၊ သာသနာ့အေျခခံ- ဦးသက္စိန္)

မဂ္တရား၊ ဖုိလ္တရား
မဂ္တရား ၄-ပါး

1. ေသာတာပတၱိမဂ္
   
2. သကဒါဂါမိမဂ္
   
3. အနာဂါမိမဂ္
   
4. အရဟတၱမဂ္
   

ဖုိလ္တရား ၄-ပါး

1. ေသာတာပတၱိဖုိလ္
   
2. သကဒါဂါမိဖုိလ္
   
3. အနာဂါမိဖုိလ္
   
4. အရဟတၱဖုိလ္
   

ေသာတာပတၱိမဂ္ ရေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ ေသာတာပတၱိဖုိလ္ကုိလည္း အခါမလင့္ ရေတာ့၏။ ေသာတာပတၱိမဂ္ ႏွင့္ ဖုိလ္ကုိ သိျမင္ျပီး ပုဂၢိဳလ္ကုိ ေသာတာပန္ဟု ေခၚသည္။
ေသာတာပန္ အရိယာ၌

ဒိ႒ိ
၀ိစိကိစၧာ
သီလဗၺတပရာမာသ
ဣႆာ
မစၧရိယ သံေယာဇဥ္ ၅-ပါး မရွိေတာ့။

သကဒါဂါမိမဂ္ရေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ သကဒါဂါမိဖုိလ္ကုိလည္း အခါမလင့္ ရေတာ့၏။ သကဒါဂါမိမဂ္ ႏွင့္ ဖုိလ္ကုိရေသာ အရိယာကုိ သကဒါဂါမ္ဟု ေခၚသည္။
သကဒါဂါမ္ အရိယာသည္
ရုန္႔ရင္းေသာ ကာမရာဂသံေယာဇဥ္ ႏွင့္ ပဋိဃသံေယာဇဥ္ တုိ႔ကုိ ပယ္ျပီး ျဖစ္သည္။

အနာဂါမိမဂ္ကုိ ရေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ အနာဂါမိဖုိလ္ကုိ အခါမလင့္ ရေတာ့သည္။ အနာဂါမိမဂ္ ႏွင့္ အနာဂါမိဖုိလ္ကုိ ရျပီးေသာ အရိယာကုိ အနာဂါမ္ဟု ေခၚသည္။
အနာဂါမ္ အရိယာ၌ သိမ္ေမြ႕ေသာ ကာမရာဂသံေယာဇဥ္ ႏွင့္ ပဋိဃ သံေယာဇဥ္ ၂ ပါး မရွိေတာ့။

အရဟတၱမဂ္ကုိ ရေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ အရဟတၱဖုိလ္ကုိလည္း အခါမလင့္ ရေတာ့သည္။ အရဟတၱမဂ္ႏွင့္ ဖုိလ္ကုိ ရျပီးေသာ အရိယာကုိ ရဟႏၲာဟု ေခၚသည္။
ရဟႏၲာ ၌
ဘာ၀ရာဂ (ဘ၀ ၃-ပါး၌ တပ္မက္မႈ)
မာန
အ၀ိဇၨာ သံေယာဇဥ္ ၃-ပါး မရွိေတာ့။
(ေအာက္မဂ္တုိ႔က ပယ္ျပီးေသာ သံေယာဇဥ္တုိ႔ကုိ အထက္မဂ္တုိ႔က ပယ္ျပီး ျဖစ္သည္။)
(စာမ်က္ႏွာ-၃၂၊ မဟာစည္ဩကာသအဖြင့္)

နိဗၺာန္
မျဖစ္ျခင္းသေဘာ၊ မျပတ္ျဖစ္ေသာ ရုပ္ နာမ္အစဥ္ ကင္းျခင္း သည္ နိဗၺာန္ျဖစ္သည္။
ဒုကၡအေပါင္း ခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္း၊ ကိေလသာတဏွာ တုိ႔ အၾကြင္းမဲ့ခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္း၊
အာယာတန ၆-ပါးတုိ႔ ခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္း၊ ဘ၀အသစ္တဖန္မျဖစ္ေတာ့ဘဲ ရုပ္၊ နာမ္၊ သခၤါရျဖစ္စဥ္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းျပတ္စဲ၍ ပကတိ ျငိမ္းေအးျခင္း။

(စာမ်က္ႏွာ-၃၃၊ မဟာစည္ဩကာသအဖြင့္)(စာမ်က္ႏွာ-၂၃၊ သာသနအေျခခံ - ဦးသက္စိန္)

ယခင္ပုိ႔စ္မ်ားတြင္ ကာလအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လုပ္ငန္းအားျဖင့္ေသာလည္းေကာင္း ကံ (၄)မ်ဳိးစီ ရွိေၾကာင္းကုိ ေဖာ္ျပခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။
ယခုတဖန္...အက်ဳိးေပးအလွည့္အစဥ္အားျဖင့္ ကံ ၄ မ်ဳိး ရွိေၾကာင္းကုိလည္း ေရးသားလုိပါသည္။
၎ကုိ ပါဠိဘာသာျဖင့္...ပါကဒါနပရိယာယစတုကၠ ဟု ေခၚသည္။

အက်ဳိးေပး အလွည့္အစဥ္ အားျဖင့္ ကံ ၄မ်ဳိး တုိ႔မွာ...

1. ဂရုကကံ


2. အာသႏၷကံ


3. အာစိဏၰကံ


4. ကဋတၲာကံ...တုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။

ဂရုကကံ

ဂရုကကံ ဆုိသည္မွာ..ၾကီးေလးေသာကံ၊ အားၾကီးေသာကံ ျဖစ္သည္။
ေသျပီးေနာက္.. ဒုတိယဘ၀၌ မုခ်မေသြ အက်ဳိးေပးျမဲေသာ အားၾကီးေသာကံ ျဖစ္သည္။
ဂရုကကံ၌...ကုသုိလ္ဂရုကကံ ႏွင့္ အကုသုိလ္ဂရုကကံ ဟု၍ (၂)မ်ဳိး ရွိ၏။

ကုသုိလ္ဂရုကကံမွာ..မဟဂၢဳတ္ကုသုိလ္ကံမ်ဳိးကုိ ဆုိလုိသည္။
မဟဂၢဳတ္ကုသုိလ္ကံဆုိသည္မွာ... ဒါန သီလ စေသာ ကာမကုသုိလ္တုိ႔ထက္ သာလြန္ အဆင့္ျမင့္ေသာ စ်ာန္ကုသုိလ္မ်ဳိးကုိဆုိ၏။
ရူပကုသုိလ္ ႏွင့္ အရူပကုသုိလ္တုိ႔သည္ အဆင့္ျမင့္ေသာ အစြမ္းထက္ေသာ စ်ာန္ကုသုိလ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။

ရူပကုသုိလ္ (၅)ပါး ရွိ၏။

1. ပထမစ်ာန္ကုသုိလ္၊


2. ဒုတိယစ်ာန္ကုသိုလ္၊


3. တတိယစ်ာန္ကုသိုလ္၊


4. စတုတၳစ်ာန္ကုသုိလ္၊


5. ပဥၥမစ်ာန္ကုသုိလ္ တုိ႔ ျဖစ္၏။

အရူပကုသုိလ္ (၄)ပါး ရွိသည္။

1. အာကာသာနဥၥာယတနကုသုိလ္၊


2. ၀ိညာဏဥၥာယတနကုသုိလ္၊


3. အာကိဥၥညာယတနကုသုိလ္၊


4. ေန၀သညာနာသညာယတနကုသုိလ္ တုိ႔ ျဖစ္ၾက၏။

ထုိ ရုပကုသုိလ္ ႏွင့္ အရူပကုသုိလ္မ်ားသည္ပင္ မဟဂၢဳတ္ကုသုိ္လ္မ်ားျဖစ္ၾက၏။
ထုိမဟဂၢဳတ္ကုသုိလ္မ်ားသည္..ကုသုိလ္အရာ၌ အားၾကီးေသာကုသုိလ္ကံမ်ားျဖစ္သည္။
ထုိကံတုိ႔သည္ အားၾကီးေသာေၾကာင့္ မုခ်မေသြ အက်ဳိးေပးျမဲေသာကံမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
စ်ာန္ရျပီး ပုဂၢိဳလ္သည္..ေသလ်င္ ျဗဟၼာ့ျပည္သုိ႔ ဧကန္ ေရာက္၏။..တျခားကံအက်ဳိးမ်ားက ၀င္ေရာက္၍ မတားျမစ္ႏုိင္ေပ။..
ထုိအားၾကီးေသာကုသုိလ္ကံမ်ားကုိ ကုသုိလ္ဂရုကကံဟု ေခၚသည္။

ဂရုကကံကုိ အကုသုိလ္အရာ၌ ဆုိရလ်င္..ပဥၥာနႏၲရိကကံ ပင္ျဖစ္၏။ သာမာန္ သူ႔အသတ္သတ္ျခင္း၊ သူ႔ပစၥည္းခုိးျခင္း တုိ႔သည္..အကုသုိလ္ဂရုကကံမ်ား မဟုတ္ေသးေပ။
အားၾကီးေသာ အကုသုိလ္ကံျဖစ္သည့္....ပဥၥာနႏၲရိကကံ ဆုိသည္မွာ..

1. အမိ ကုိ သတ္ျခင္း


2. အဖ ကုိ သတ္ျခင္း


3. ရဟႏၲာ ကုိ သတ္ျခင္း၊


4. ဘုရားရွင္ အား ေသြးစိမ္းတည္ေအာင္ျပဳျခင္း၊ ႏွင့္


5. သံဃာအသင္းခြဲျခင္း....စသည့္ ကံၾကီးမ်ား ျဖစ္သည္။

ထုိအကုသုိလ္ကံၾကီးမ်ား၌လည္း..အျပစ္အၾကီးဆုံးကံမွာ.. သံဃာအသင္းခြဲျခင္း ျဖစ္သည္။
ဒုတိယအားျဖင့္ အျပစ္ၾကီးေသာကံမွာ ဘုရားရွင္အား ေသြးစိမ္းတည္ေအာင္ျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။
တတိယအေနျဖင့္ အျပစ္ၾကီးေလးေသာကံမွာ...ရဟႏၲာ ကို သတ္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေနာက္ အျပစ္ၾကီးေသာကံမွာ..အမိ ၊ အဖ တုိ႔ကုိ သတ္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
အမိ ႏွင့္ အဖ တုိ႔တြင္လည္း သီလခ်င္း တူညီေနလ်င္..အမိကုိ သတ္ျခင္းက..ပုိ၍ အျပစ္ၾကီးမားေပသည္။
ပဥၥာနႏၱရိယကံ ရွိခဲ့သူသည္ ဧကန္မုခ် အ၀ီစိငရဲသုိ႔ က်ေရာက္ရေပမည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ဂရုကကံ ဆုိသည္မွာ..ကုသုိလ္အရာမွာျဖစ္ေစ အကုသုိလ္အရာမွာျဖစ္ေစ အက်ဳိးေပးျမဲေသာ အားၾကီးေသာ ကံမ်ဳိးကုိ ဆုိ၏။


အာသႏၷကံ

အာသႏၷကံဆုိသည္မွာ...

1. ေသခါနီးအခ်ိန္၌ ကပ္၍ျပဳေသာ ကုသုိလ္ (သုိ႔) အကုသုိလ္ ေစတနာ (ကံ) ျဖစ္သည္။


2. ေရွးက ျပဳခဲ့ဖူးေသာ ကံတခုခုအား...ေသခါနီးအခ်ိန္၌ အမွတ္ရကာ ေအာက္ေမ့ဆင္ျခင္မိေသာ ကုသုိလ္(သုိ႔) အကုသုိ္လ္ ေစတနာ(ကံ) ျဖစ္သည္။

အာသႏၷကံ၌လည္း ကုသုိလ္ အာသႏၷကံ ႏွင့္ အကုသုိလ္ အာသႏၷကံ ဟူ၍ ၂ မ်ဳိးရွိ၏။
အာသႏၷကံသည္ အေရးၾကီးသည္။ မေသခင္ မိမိသည္ (ဒါန သီလ စေသာ) ေကာင္းမႈ ကုသုိလ္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္ျငားလည္း..ေသခါနီးအခ်ိန္၌ စိတ္ဆုိးမႈ ေဒါသျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စြဲလမ္းမႈ ေလာဘျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း..စေသာ
စိတ္အေႏွာက္အယွက္တခုခုျဖင့္ ေသဆုံးသြားခဲ့လ်င္ ဒုတိယဘ၀၌ မေကာင္းေသာ ဘုံဘ၀သုိ႔ က်ေရာက္ေပသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ေသခါနီးအခ်ိန္၌ ဗုဒၶ၊ ဓမၼ၊ သံဃာ ရတနာသုံးပါးကုိ အာရုံျပဳ၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊
မိမိ၏ ျမတ္ေသာဒါနကုိလည္းေကာင္း၊ သင္ယူမွတ္သားခဲ့ဖူးေသာ တရားဓမၼမ်ားကုိလည္းေကာင္း အာရုံျပဳ၍ စိတ္ထား ေကာင္းေကာင္း ရွိဖုိ႔ရန္ လုိအပ္ေပမည္။
သုိ႔မွသာလ်င္ ဒုတိယဘ၀၌ ေကာင္းရာ သုဂတိဘ၀သုိ႔ ေရာက္ႏုိင္ေပမည္။


အာစိဏၰကံ

ေန႔စဥ္ မျပတ္ ေလ့က်က္ ျပဳလုပ္ေသာ ကုသုိလ္ (သုိ႔မဟုတ္) အကုသုိလ္ ေစတနာ (ကံ)မ်ဳိးျဖစ္သည္။
(သုိ႔မဟုတ္) တၾကိမ္ျပဳဖူး၍ မျပတ္ ေအာက္ေမ့ သတိရအပ္ေသာ ကုသုိလ္ (သုိ႔မဟုတ္) အကုသုိလ္ ေစတနာ (ကံ)မ်ဳိးျဖစ္သည္။

ေန႔စဥ္ ဘုရားရွိခုိးျခင္း၊ ပုတီးစိပ္ျခင္း၊ တရားထုိင္ျခင္း..စသည္တုိ႔သည္ ကုသုိလ္ အာစိဏၰကံမ်ား ျဖစ္သည္။
ေန႔စဥ္ ဆဲဆုိျခင္း၊ အရက္ေသာက္ျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ျခင္း စသည္တုိ႔သည္ အကုသုိလ္ အာစိဏၰကံမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

ကုသုိလ္အာစိဏၰကံသည္ အမွန္ပင္ အားကုိးရေပသည္။ ထုိကုသုိလ္အာစိဏၰကံသည္ပင္လ်င္ ေသခါနီး၌ ကုသုိလ္အာသႏၷကံ ျဖစ္သြားတတ္ေပသည္။
အျမဲတမ္း အေလ့အက်င့္ ျပဳထားေသာေၾကာင့္ ေသခါနီးအခ်ိန္၌ ေကာင္းရာ အာရုံမ်ား မိမိစိတ္တြင္ ထင္ေပၚလာနုိင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။

ကဋတၲာကံ
ဂရုကကံ၊ အာသႏၷကံ၊ အာစိဏၰကံ အေျခအေနသုိ႔ မေရာက္တတ္ဘဲ ဤဘ၀၌ သာမာန္ျပဳလုပ္အပ္ေသာ ကံမ်ဳိးျဖစ္သည္။
ေရွးကံ(၃)ပါးမွလြတ္ေသာ ရံခါျပဳေသာ ကုသုိလ္ (သုိ႔မဟုတ္) အကုသုိလ္ သာမည(သာမာန္)ကံမ်ားပင္ ျဖစ္၏။

အထက္၌ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ထုိကံ ၄ မ်ဳိးတုိ႔၏ အက်ဳိးေပးအစဥ္ အလွည့္မွာ..

ဂရုကကံ ရွိလ်င္...ကရုကကံသည္ ဦးစြာ အက်ဳိးေပးမယ္..
ဂရုကကံ မရွိခဲ့လ်င္..အာသႏၷကံ သည္ အက်ဳိးေပးမည္..
ဂရုကကံလည္း မရွိ ၊ အာသႏၷကံလည္း မရွိခဲ့လ်င္..အာစိဏၰကံသည္ ၀င္ေရာက္ အက်ဳိးေပးမည္။
ဂရုကကံ၊ အာသႏၷကံ၊ အာစိဏၰကံ တုိ႔ ၃ ခုလုံးမရွိမွသာလ်င္..သာမာန္ ကဋတၲာကံမ်ား အက်ဳိးေပးမည္။

ေသခါနီးအခ်ိန္၌ ကပ္၍ ျပဳလုပ္ေသာ အာသႏၷကံသည္..အေလ့အက်င့္ မျပတ္ ျပဳလုပ္လာခဲ့ေသာ အာစိဏၰကံထက္ ဦးစြာ အက်ဳိးေပးတတ္သည္။

က်မ္းဂန္၌လာေသာ ဥပမာတခုမွာ..
ႏြားေက်ာင္းသားသည္ ညေန ႏြားမ်ားကုိ ျခံထဲသြင္းေသာအခါ..ေနာက္ဆုံးမွ မသန္မစြမ္း ႏြားအုိၾကီးသည္..အတြင္းထဲထိ မ၀င္ႏုိင္ေတာ့ဘဲ..ျခံအ၀၌ပင္ ရွိေနေပမည္။
မနက္ ျခံတံခါး ဖြင့္ေပးလုိက္ေသာအခါ ဦးစြာ ထြက္ရမည္မွာ..ျခံ၀ႏွင့္ နီးေသာ ထုိ ႏြာအုိၾကီး ျဖစ္ေပမည္။

ထုိ႔အတူပင္ အာသႏၷကံ ႏွင့္ အာစိဏၰကံ တုိ႔၌လည္း အာသႏၷကံသည္ (ေသခါနီး) အနီး၌ ကပ္၍ျပဳလုိက္ေသာကံျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထုိကံသည္ ဦးစြာ အက်ဳိးေပးတတ္ေပသည္။

ဤသည္မွာ အက်ဳိးေပးအစဥ္အားျဖင့္ ကံ(၄)မ်ဳိးတုိ႔ ျဖစ္ေပသည္။

ေအာက္ပါ စာမ်က္ႏွာ ႏွင့္ အသံဖုိင္မွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပထားသည္။
စာမ်က္ႏွာ ၆၇- ၇၂ - အဘိဓမၼာသင္တန္းပုိ႔ခ်ခ်က္မ်ား(တတိယတြဲ) - ေဒါက္တာသီလာနႏၵာဘိ၀ံသ
ပုိ႔ခ်ခ်က္ အမွတ္စဥ္ (၁၂) - ဓမၼဗ်ဴဟာ ေဒၚခင္လွတင္

ယခင္ပုိ႔စ္၌ ကံတုိ႔၏ အက်ဳိးေပးရာ အခ်ိန္ကာလႏွင့္ပက္သက္၍ ကံ ၄ ပါး ရွိေၾကာင္း ေရးသားခဲ့သည္။

ယခုတခါ..လုပ္ငန္းႏွင့္ ပက္သက္၍ ကံ ၄ ပါး ရွိေၾကာင္းကုိ ေဖာ္ျပပါမည္။
၎ကုိ ကံတုိ႔၏ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ပုံ (၄)ပါးဟုလည္း ေခၚသည္။
ပါဠိလုိ ကိစၥစတုကၠ ဟု ေခၚ၏။

ကိစၥ = လုပ္ငန္း
စတုကၠ = (၄)မ်ဳိး၊ (သုိ႔) (၄)ပါး ျဖစ္သည္။

ကုသုိလ္ကံျဖစ္ျဖစ္ အကုသုိလ္ကံျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ပုံ (၄)ပါး ရွိသည္။

1. ျဖစ္ေစျခင္းလုပ္ငန္း (ဇနကကံ)


2. ေထာက္ပံ့ျခင္းလုပ္ငန္း (ဥပတၳမ ၻကကံ)


3. ႏွိပ္စက္ျခင္းလုပ္ငန္း (ဥပပီဠကကံ)


4. သတ္ျဖတ္ျခင္းလုပ္ငန္း (ဥပေစၧဒကကံ (သုိ႔မဟုတ္) ဥပဃာတကကံ)

ျဖစ္ေစျခင္းလုပ္ငန္း (ဇနကကံ)

ျဖစ္ေစျခင္းလုပ္ငန္းကုိ ေဆာင္ရြက္လ်င္ ဇနကကံျဖစ္သည္။
ပုိ၍ တိတိက်က် ဆုိရလ်င္...ပဋိသေႏၶ၊ ပ၀တၱိ၊ ၀ိပါက္၊ ကဋတၱာရုပ္ တုိ႔ကုိ အက်ဳိးေပး ျဖစ္ေစႏုိင္ေသာ ကုသုိလ္(သုိ႔)အကုသုိလ္ ေစတနာ(ကံ)သည္ ဇနကကံ ျဖစ္၏။
ပဋိသေႏၶအခါ၌ျဖစ္ေစ၊ ပ၀တၱိအခါ၌ျဖစ္ေစ အခြင့္သင့္ရာ အခါ၌ ၎၏အက်ဳိးကုိ ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။

ပဋိသေႏၶအခါ ဆုိသည္မွာ ပဋိသေႏၶစိတ္ျဖစ္ေနေသာ အခုိက္အတန္႔ေလးကုိ ဆုိ၏။
ပ၀တၱိအခါ ဆုိသည္မွာ ပဋိသေႏၶစိတ္ေနာက္ ပထမဘ၀င္စိတ္မွစ၍ (စုတိ)ေသသည့္တုိင္ေအာင္ ၾကားကာလကုိ ဆုိ၏။
ကဋတၱာရုပ္ ဆုိသည္မွာ ဘ၀အစ၏ ပထမဦးဆုံး ကံေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ရုပ္ (ကမၼဇရုပ္ ) ကုိ ဆုိလုိသည္။
၀ိပါက္ ဆုိသည္မွ ၀ိပါက အက်ဳိးျဖစ္သည္။

ထုိကံ၏အက်ဳိးသည္ ကုသုိလ္လည္းျဖစ္ႏုိင္သည္။ အကုသုိလ္လည္း ျဖစ္ႏုိင္၏။
ကုသုိလ္အက်ဳိးရလ်င္ ကုသို္လ္ဇနကကံသည္ အေၾကာင္းျဖစ္မည္။
အကုသုိလ္အက်ဳိးျဖစ္လ်င္ အကုသုိလ္ဇနကကံသည္ အေၾကာင္းျဖစ္၏။

ဥပမာ....
လူ႕ပဋိသေႏၶ၊ လူ႔ ကဋတၱာရုပ္ ႏွင့္ လူ႕ပ၀တၱိ အမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႕ကုိ ျဖစ္ေစျခင္းသည္ ကုသုိလ္ဇနကကံေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
တိရိစၧာန္ပဋိသေႏၶ၊ တိရိစၧာန္ ကဋတၱာရုပ္ ႏွင့္ တိရိစၧာန္ ပ၀တၱိ အမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႕ကုိ ျဖစ္ေစျခင္းသည္ အကုသုိလ္ဇနကကံေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ေထာက္ပံ့ျခင္းလုပ္ငန္း (ဥပတၳမ ၻကကံ)

ကံတစ္ပါးကုိလည္းေကာင္း ကံတစ္ပါးေၾကာင့္ျဖစ္ေနေသာ ခႏၶာအစဥ္ကုိလည္းေကာင္း တုိးတက္ေအာင္ ေထာက္ပံ့ျခင္း၊ အားေပးကူညီျခင္းျဖင့္ အက်ဳိးေပးတတ္ေသာ ကုသုိလ္ (သုိ႔မဟုတ္) အကုသုိလ္ ေစတနာ(ကံ) ျဖစ္သည္။
တျခားကံ၏ အက်ဳိးေပး ၾကာရွည္ေအာင္၊ ဖြ႕ံျဖိဳးေအာင္ ကုသုိလ္အက်ဳိး၌ျဖစ္ေစ၊ အကုသုိလ္အက်ဳိး၌ျဖစ္ေစ ေထာက္မ ေပးတတ္ေသာကံျဖစ္သည္။
တုိးပြားေအာင္ ေထာက္ပံ့သည္ အားေပးသည္ဆုိရာ၀ယ္ မ်ဳိးတူခ်င္းျဖစ္မည္။
ထုိ႕ေၾကာင့္ ကုသိုလ္သည္ ကုသုိလ္ခ်င္း ေထာက္ပံ့မည္။ အကုသုိလ္သည္ အကုသိုလ္ခ်င္း ေထာက္ပံ့အားေပးမည္။

ဥပမာ -
လူျဖစ္ရျခင္းသည္ ကံေကာင္းေသာေၾကာင့္ ကုသုိလ္ကံအက်ဳိးကုိ ရထားျပီးျဖစ္သည္။
ထုိ႕ေနာက္ ထုိသူသည္ ဘ၀၌ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႕ႏွင့္ ျခားနားစြာ သက္သက္သာသာ ေနရသည္၊ လူခ်စ္ လူခင္မ်ားသည္ စေသာ ေကာင္းက်ဳိးတုိ႕ကုိလည္း ရရွိျပန္သည္။
ဤသည္မွာ ရထားျပီးသား ကုသုိလ္က်ဳိးကုိ တုိးတက္ေအာင္ ေထာက္ပံ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႕သုိ႔ ေထာက္ပ့ံျခင္းျဖင့္ အက်ဳိးေပးတတ္ေသာကံသည္ ဥပတၳမ ၻကကံျဖစ္သည္။

အကုသုိလ္ဘက္မွ ၾကည့္လ်င္...
တိရိစၧာန္ျဖစ္ရျခင္းသည္ ကံဆုိးေသာေၾကာင့္ အကုသုိလ္ကံအက်ဳိးကုိ ရထားျပီးျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေနာက္ ထုိတိရိစၧာန္သည္ ဘ၀၌ တခ်ဳိ႕အေကာင္မ်ားႏွင့္ ျခားနားစြာ လူတုိ႔၏ ရုိက္ႏွက္ျခင္း ခံရသည္၊ ဆင္းရဲစြာလည္း အစာရွာရသည္ စေသာ မေကာင္းက်ဳိးတုိ႕ကုိလည္း ခံစားရျပန္သည္။
ဤသည္မွာ ရထားျပီးသာ အကုသုိလ္အက်ဳိးကုိ တုိးပြားေအာင္ အားေပးျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔သုိ႔ အားေပးျခင္းျဖင့္ အက်ဳိးေပးတတ္ေသာကံသည္လည္း ဥပတၳမ ၻကကံျဖစ္သည္။

လုိရင္း တုိရွင္းမွတ္လ်င္...
ကုသိုလ္ဇနကံအက်ဳိးကုိ တုိးတက္ေအာင္ ေထာက္ပံ့ အက်ဳိးေပးျခင္းသည္ ကုသုိလ္ဥပတၳမ ၻကကံျဖစ္သည္။
အကုသုိလ္ဇနကကံအက်ဳိးကုိ ၾကာရွည္ တုိးပြားေအာင္ ပံ့ပုိး အက်ဳိးေပးျခင္းသည္ အကုသုိလ္ဥပတၳမ ၻကကံျဖစ္သည္။

ႏွိပ္စက္ျခင္းလုပ္ငန္း (ဥပပီဠကကံ)

တျခားကံ၏ အက်ဳိး ၾကာရွည္မတည္တံ့ေအာင္ မဖြံံ႕ျဖိဳးေအာင္ ဖ်က္ဆီး အက်ဳိးေပးတတ္ေသာကံျဖစ္သည္။
ကံတစ္ပါးကိုလည္းေကာင္း ကံတစ္ပါးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခႏၶာအစဥ္ကုိလည္းေကာင္း ဆုတ္ယုတ္ ေလ်ာ့ပါး ညွဳိးႏြမ္းေအာင္ ႏွိပ္စက္ျခင္းျဖင့္ အက်ဳိးေပးတတ္ေသာ ကုသုိလ္ (သုိ႔) အကုသုိလ္ ေစတနာ(ကံ) ျဖစ္သည္။

ကုသုိလ္ကုိ ဆုတ္ယုတ္ေအာင္ ႏွိပ္စက္တတ္ျခင္းသည္ အကုသုိလ္ဥပပီဠကကံေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
အကုသုိလ္ကုိ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ ႏွိပ္စက္တတ္ျခင္းသည္ ကုသုိလ္ဥပပီဠကကံေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ဥပမာ- တိရိစၧာန္တစ္ေကာင္သည္ အကုသလ၀ိပါက္ (အကုသိုလ္အက်ဳိး) ရရွိထားျပီးျဖစ္သည္။ သုိ႔ေပမယ့္ ထုိတိရိစၧာန္သည္ တျခားအေကာင္းမ်ားႏွင့္မတူစြာ
အစာေကာင္းေကာင္း စားရသည္၊ ဟန္က် ပန္က် ေနရသည္ စေသာ ေကာင္းက်ဳိးမ်ား ရသည္။
ဤသည္မွာ ထုိတိရိစၧာန္၏ အတိတ္ဘ၀တခုခု၌ ျပဳခဲ့ေသာ ကုသုိလ္ပီဠကကံ၏ အက်ဳိးေပး ၀င္ေရာက္ျပီး လက္ရွိအကုသုိလ္ကံအက်ဳိးေပးခြင့္မ်ားကုိ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ ႏွိပ္စက္ေပးလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္...လုိရင္း တုိရွင္းမွတ္လ်င္...
ကုသုိ္လ္ဇနကကံအက်ဳိးကုိ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ ႏွိပ္စက္၍ အက်ဳိးေပးျခင္းသည္ အကုသုိလ္ဥပပီဠကကံျဖစ္သည္။
အကုသုိလ္ဇနကကံအက်ဳိးကုိ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ ႏွိပ္စက္၍ အက်ဳိးေပးျခင္းသည္ ကုသုိလ္ဥပပီဠကကံျဖစ္သည္။

သတ္ျဖတ္ျခင္းလုပ္ငန္း (ဥပေစၧဒကကံ (သုိ႔မဟုတ္) ဥပဃာတကကံ)

ဥပေစၧဒကံကုိ ဥပဃာတကကံ ဟုလည္း ေခၚဆုိသည္။
အျခားကံ၏အက်ဳိးကုိ ၀င္ျဖတ္၍ ၎၏အက်ုဳိးကုိပါ ၀င္ေပးႏုိင္ေသာကံသည္ ဥပေစၧဒကကံျဖစ္၏။
ကံတစ္ပါးကုိလည္းေကာင္း ကံတစ္ပါးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခႏၶာအစဥ္ကုိလည္းေကာင္း အက်ဳိးမေပး ဆိတ္သုဥ္းေအာင္ အတင္း၀င္ေရာက္ သတ္ျဖတ္အက်ဳိးေပးတတ္ေသာ ကုသုိလ္ (သုိ႔) အကုသုိလ္ ေစတနာ(ကံ)သည္ ဥပေစၧဒကကံျဖစ္သည္။

ဤေနရာတြင္လည္း ကုသုိလ္ဥပေစၧဒကကံ (သုိ႔) အကုသုိလ္ဥပေစၧဒကကံ ဟူ၍ (၂)မ်ဳိးျဖစ္ႏုိ္င္သည္။

ဥပမာ- အဇာတသတ္မင္းသည္ ေနာင္အခါတြင္ ျမတ္ဗုဒၶကုိ သိပ္၍ ၾကည္ညိဳလာသည္။
မည္မွ်ပင္ ဘုရားၾကည္ညိဳေသာ ကုသုိ္လ္မ်ားျပဳျပဳ...၊ အဖသတ္ခဲ့ေသာ ဥပေစၧဒကကံ (ဥပဃာတကကံ) ရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေရွာင္လႊဲမရဘဲ၊ မျဖစ္မေန ထုိကံ၏အက်ဳိးကုိ ခံရျပီး..ငရဲသုိ႔က်ရေလသည္။
လက္ရွိရထားေသာ ကုသုိလ္ကံက်ဳိးတုိ႕ကုိ..အတိတ္ကျပဳခဲ့ေသာ ၾကီးေလးသည့္ အကုသုိလ္ဥပေစၧဒကကံ က...၀င္ျဖတ္၍ အက်ဳိးေပးလုိက္ျခင္းျဖစ္၏။

ဥပေစၧဒကကံ ကို ကုသုိလ္ဘက္မွၾကည့္လ်င္...
အဂၤုလိမာလသည္ သူသတ္သမား လူမုိက္ၾကီးျဖစ္သည္။ အကုသုိလ္ကံတုိ႔ကုိ မ်ားစြာ ျပဳလုပ္ထားျပီး ျဖစ္သည္။
သုိ႔ေပမယ့္ သူသည္ ျမတ္ဗုဒၶႏွင့္ေတြ႕ျပီးေနာက္ အရဟတၱမဂ္ ကုသုိလ္ကုိ ျပဳခြင့္ရသြားခဲ့သည္။ ရဟႏၲာျဖစ္ခဲ့သည္။ ေနာက္ထပ္ ခႏၶာအက်ဳိးမရွိေတာ့ျပီ။
ေနာက္ထပ္ ခႏၶာမရေတာ့ေသာေၾကာင့္ ထုိမေကာင္းက်ဳိးမ်ားကုိ မခံစားရေတာ့။
သူ၏ အရဟတၱမဂ္ကုသိုလ္ေၾကာင့္ သူ ယခင္ျပဳခဲ့ေသာ အကုသုိလ္ကံက်ဳိးတုိ႔သည္ အက်ဳိးေပးခြင့္မရေတာ့ေပ။
ဤသည္မွာ ကုသုိလ္ဥပေစၧဒကကံက..အကုသုိလ္ကံက်ဳိးတုိ႔ကုိ ၀င္ျဖတ္၍ အက်ဳိးေပးလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ထုိ႕ေၾကာင့္ ကုသုိလ္ဥပေစၧဒကကံ သည္ ေလာကုတၱရာကုသုိလ္ဟုလည္း ဆုိႏုိင္သည္။

ကံ ကံ၏အက်ဳိးႏွင့္ပက္သက္၍ အထက္ပါအတုိင္း လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ပုံ ၄ ပါးကုိလည္း သိထားအပ္ပါသည္။

ေအာက္ပါတရားေတာ္မွ မွတ္သား ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။
အပုိင္း 11b- ဗုဒၶဘာသာအေျခခံတရားေတာ္မ်ား- ေဒါက္တာသီလာနႏၵာဘိ၀ံသ
စာ-၄၈၊ အဘိဓမၼာသင္တန္းပုိ႕ခ်ခ်က္မ်ား - ေဒါက္တာသီလာနႏၵာဘိ၀ံသ
ကမၼစတုကၠ - ေဒၚခင္လွတင္ (ဓမၼဗ်ဴဟာ)

သာမညအားျဖင့္၊ အေပၚယံအားျဖင့္ ကံဆုိသည္ကုိ ျပဳမႈ ၊အလုပ္ (action or deed) ဟု ဆုိၾကေပမည္။ ေကာင္းမႈ ၊ မေကာင္းမႈ ျပဳလုပ္ျခင္းဟုလည္း ဆုိၾကမည္။

အဘိဓမၼာသေဘာတရားအရ..တိတိက်က်ဆုိလ်င္...
ကံဆုိသည္မွာ ေစတနာဟူေသာ နာမ္တရားျဖစ္သည္။ ထုိေစတနာသည္ ေစ့ေဆာ္ တုိက္တြန္းေပးတတ္ေသာ သေဘာရွိ၏။
ဘာကုိဘဲ ျပဳျပဳ ထုိေစ့ေဆာ္ေပးတတ္ေသာ ေစတနာသည္ ပါ၀င္၏။ ေစတနာအား ျပင္းမႈႏွင့္ နည္းမႈပင္ကြဲမည္ ..မည္သည့္ကိစၥျပဳျပဳ ထုိေစတနာသည္ ပါျမဲျဖစ္၏။
စိတ္ ျဖစ္တုိင္းျဖစ္တုိင္း ေစ့ေဆာ္မႈ ေစတနာပါေသာ္လည္း ကံဟုေျပာဆုိေသာ ဤေနရာတြင္ ကုသုိလ္စိတ္ အကုသုိလ္စိတ္ တုိ႔ႏွင့္ တြဲယွဥ္ျဖစ္ေသာ ေစတနာကုိ ဆုိသည္။
ထုိေၾကာင့္ ကံ ကံ၏အက်ဳိး ၌ ကံဆုိသည္မွာ ကုသုိလ္ျပဳေသာအခါ၌လည္းေကာင္း၊ အကုသုိလ္ျပဳေသာအခါ၌လည္းေကာင္း ပါ၀င္ေသာ ေစတနာပင္ျဖစ္သည္။
ထုိေစတနာ၏ ေစ့ေဆာ္မႈျဖင့္ ကုိယ္ျဖင့္လည္းျပဳၾကသည္၊ ႏႈတ္ျဖင့္လည္း ေျပာၾကသည္၊ စိတ္ျဖင့္လည္း ၾကံစည္ၾကသည္။
ထုိေစတနာ၏ ေစ့ေဆာ္မႈျဖင့္ပင္ ေကာင္းမႈမ်ားကုိလည္း ျပဳၾက၊ ေျပာၾက၊ ၾကံၾကေပသည္။ မေကာင္းမႈမ်ားကုိလည္း ျပဳမိ၊ ေျပာမိ၊ ၾကံမိၾကေလသည္။
ေကာင္းမႈ၊ မေကာင္းမႈတုိ႕ႏွင့္စပ္၍ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံ ျဖစ္မႈတုိ႕၌ ထုိေစ့ေဆာ္မႈ ပါ၀င္သည္။
ထုိေစ့ေဆာ္မႈ ကုိ ေစတနာ ဟုေခၚသည္။ ထုိ ေစတနာ ကုိပင္ ကံ ဟု ေခၚ၏။

ထုိေစတနာသည္ နာမ္ျဖစ္သည္။ ေစတသိက္ေပါင္း (၅၂)ခုတုိ႕တြင္ ပါ၀င္ေသာ ေစတသိက္တစ္ခုျဖစ္၏။
ထုိေစတနာ ေစတသိက္၌ ထူးျခားခ်က္ရွိ၏။
ရုပ္ျဖစ္ေစ နာမ္ျဖစ္ေစ ျဖစ္ျပီးလ်ွင္ ခ်ဳပ္ ပ်က္သြားသည္ခ်ည္းျဖစ္သည္။
ထုိေၾကာင့္ ေစတနာသည္လည္း နာမ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ျပီးလွ်င္ ပ်က္မည္သာ ျဖစ္၏။
သို႕ေပမယ့္ အက်ဳိးေပးနုိင္ေသာ အစြမ္းသတၱိကုိေတာ့ စိတ္အစဥ္၌ ခ်န္ထားခဲ့ေလသည္။
အက်ဳိးေပးရန္ အခြင့္အခါသင့္ေသာအခါ အက်ဳိးေပးမည္ျဖစ္သည္။
ထုိအက်ဳိးေပးနုိင္ေသာ သတၱိအား မည္သည့္ေနရာ၌ သိမ္းထားသည္ကုိ မေျပာႏုိင္ေပ။ အက်ဳိးေပးဖုိ႕ရန္ အစြမ္းသတၱိကေတာ့ ရွိေနမည္သာ ျဖစ္၏။

ဥပမာ..သရက္ပင္၌ သရက္သီးမ်ားကုိ မည့္သည့္ေနရာ၌ သိမ္းထား သုိထားသည္ကုိ မည္သုိ႕မွ် မေျပာႏုိင္ေပ။ အသီး သီးဖုိ႕ရန္ ရာသီ အခ်ိန္က်ေသာအခါ၌ အသီးမ်ား သီးေလေတာ့သည္။
ထုိအတူပင္ ေစတနာ ေခၚ ကံ ၏ အက်ဳိးသည္လည္း အေၾကာင္းညီညြတ္ အခြင့္လမ္းသင့္ေသာအခါ၌ အက်ဳိးေပးေပလိမ့္မည္ ျဖစ္၏။

ထုိသုိ႕ အက်ဳိးေပးေသာအခါ..ကာလႏွင့္ စပ္၍ ကံ (၄)မ်ဳိးရွိေလသည္။

1. ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံ - မ်က္ေမွာက္ ပစၥဳပၸန္ဘ၀၌ အက်ဳိးေပးေသာကံ


2. ဥပပဇၨေ၀ဒနီယကံ- ေနာက္ ဒုတိယဘ၀၌ အက်ဳိးေပးေသာကံ


3. အပရာပရိယေ၀ဒနီယကံ- တတိယဘ၀မွစ၍ ေနာက္ဆုံးဘ၀ (ပရိနိဗၺာန္ျပဳသည့္) တုိင္ေအာင္ အက်ဳိးေပးေသာကံ


4. အေဟာသိကံ- အက်ဳိးလုံးလုံး မေပးျဖစ္ေသာကံ

ဟူ၍ (၄)မ်ဳိးရွိသည္။

အဘိဓမၼာသေဘာအရ ေကာင္းမႈျပဳျပဳ မေကာင္းမႈျပဳျပဳ ၀ီထိ ဆုိေသာ စိတ္အစဥ္ ျဖစ္ေလသည္။ ပုံမွန္ အေျခအေန ျပဳမႈမ်ား၌လည္း ၀ီထိ အစိတ္အစဥ္ ရွိသည္။
တစုံတခုအား ျမင္သည္ ၾကားသည္ ဆုိေသာ အခါ၌လည္း ၀ီထိ - စိတ္အစဥ္ ရွိေလသည္။
ထုိ စိတ္အစဥ္၌ ေဇာ ဆုိေသာ အခုိက္အတန္႕သည္ အေရးၾကီး၏။
အာရုံတခုအား ပုိင္ပုိင္ ႏုိင္ႏုိင္ ေတြ႕ၾကံဳ ခံစားမိေသာအခါသည္ ထုိ ေဇာ အခုိက္အတန္႕ပင္ ျဖစ္သည္။
ေဇာအခုိက္အတန္႕က်မွသာလ်င္ စိတ္သည္ အားရွိသည္။ အားရမႈရွိသည္။
ထုိေဇာစိတ္သည္ (၇)ၾကိမ္ ျဖစ္သည္။ ထုိ ေဇာစိတ္(၇)ၾကိမ္တုိ႕တြင္လည္း ေစတနာ တခု တခုစီ ပါ၀င္သည္။
ထုိ႕ေၾကာင့္ ေစတနာသည္လည္း (၇)ၾကိမ္ရွိမည္။

ပထမေဇာႏွင့္ အတူတူျဖစ္ေသာ ေစတနာ (ပထမေဇာ ေစတနာ)သည္ ယခုဘ၀ မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ အက်ဳိးေပးမည္။
မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ အက်ဳိးေသာကံကုိ ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံ ဟုေခၚသည္။

သတၱမေဇာႏွင့္ ယွဥ္တြဲျဖစ္ေသာ ေစတနာ (သတၱမေဇာ ေစတနာ)သည္ ဒုတိယဘ၀၌ အက်ဳိးေပးမည္။
ဒုတိယဘ၀၌ အက်ဳိးေပးေသာကံကုိ ဥပပဇၨေ၀ဒနီယကံ ဟုေခၚသည္။

က်န္ေသာ အလယ္ေဇာ ၅-ခ်က္ ေစတနာသည္ တတိယဘ၀မွစ၍ နိဗၺာန္ရေသာ ေနာက္ဆုံးဘ၀တုိင္ေအာင္ အက်ဳိးေပးေပလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။
တတိယဘ၀မွစ၍ ေနာက္ဆုံးဘ၀တုိင္ေအာင္ အက်ဳိးေပးေသာကံကုိ အပရာပရိယေ၀ဒနီယကံ ဟုေခၚသည္။

မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ အက်ဳိးေပးရမည့္ကံသည္ အေၾကာင္းမညီညြတ္ေသာေၾကာင့္ အက်ဳိးမေပးျဖစ္ေသာအခါ.. အခ်ည္းအႏွီး အလကား ျဖစ္ေပမည္။
ထုိအတူ ဒုတိယဘ၀၌ အက်ဳိးေပးရမည့္ကံသည္လည္း အခြင့္အခါမသင့္ေသာေၾကာင့္ အက်ဳိးမေပးျဖစ္လွ်င္ အခ်ည္းအႏွီး အလကားပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
ထုိသုိ႕ အခ်ည္းအႏွီး ျဖစ္သြားေသာကံကုိ အေဟာသိကံ ဟုေခၚ၏။

အလယ္ေဇာ ၅ခ်က္ ေစတနာေၾကာင့္ အက်ဳိးသည္ ..အျမဲ အက်ဳိးေပးဖုိ႕ရန္ ရွိေနမည္သာျဖစ္၏။ ဘ၀တခုခု၌ အခြင့္သင့္လွ်င္ အက်ဳိးေပးမည္သာ ျဖစ္၏။

သတၱ၀ါသည္ တိရိစၧာန္ဘ၀မွေသ၍ လူ႕ဘ၀သုိ႔လည္း ေရာက္ရွိႏုိင္သည္။
လူ႕ဘ၀မွေသ၍ တိရိစၧာန္ဘ၀သုိ႕လည္း က်ေရာက္သြားႏုိင္ေပသည္။

ေအာက္ဘုံ၌ က်ေရာက္ေနေသာ သူလည္း လြတ္ေျမာက္ျပီး..အထက္ဘုံသုိ႕ တက္ႏုိင္သည္။
အထက္ဘုံမွသူလည္း ေအာက္ဘုံသုိ႕ ကံဆုိးျပီး..က်ေရာက္သြားႏုိင္ေလသည္။
ဥပမာ.. တိရိစၧာန္ဘ၀၌ က်ေရာက္ေနေသာ သတၱ၀ါသည္ မည္သည့္ကံေၾကာင့္ လူျဖစ္ႏုိင္သနည္း။
အမွန္တကယ္ တိရိစၧာန္ဘ၀၌ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ ျပဳဖုိ႕ရန္ မည္သုိ႕မွ် မျဖစ္ႏုိင္ေပ။ မေကာင္းမႈမ်ားပင္ သိသာထင္ရွားစြာ ျပဳေနရေပမည္။
သုိ႕ေပမယ့္ ထုိတိရိစၧာန္သည္လည္း ေသျပီး ကံေကာင္း၍ လူဘ၀သုိ႕ ျပန္ေရာက္ႏုိင္ေသးသည္။ ထုိသုိ႕ အထက္ဘုံသုိ႕ ေရာက္ႏုိင္ေအာင္ အက်ဳိးေပးမႈမွာ..
အလယ္ေဇာ ၅-ခ်က္ ေစတနာေၾကာင့္ ပင္ ျဖစ္၏။ ယခင္ အတိတ္ ဘ၀တခုခု၌ ျပဳခ့ဲေသာ ေကာင္းမႈျပဳစဥ္ အလယ္ေဇာ ၅-ခ်က္ ေစတနာေၾကာင့္ တိရိစၧာန္ ျဖစ္ပါလ်က္ႏွင့္
ေသေသာအခါ..အထက္ ေကာင္းရာ လူဘ၀၌ လူျဖစ္ရျပန္သည္။

ထုိေၾကာင့္ တခါတရံ လက္ရွိဘ၀၌ မိမိကုိယ္တုိင္က.မေကာင္းမႈမ်ား မလုပ္ပါလ်က္ႏွင့္..
မေကာင္းက်ဳိးမ်ား ခံစားေနရေသာအခါလည္းၾကံဳရမည္။ ထုိအခါ.စိတ္ထဲ..အလြန္ပင္..မခံမရပ္ႏုိင္ေအာင္ ခံျပင္းေနမည္ျဖစ္သည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ ယခုဘ၀၌ မေကာင္းတာမလုပ္မိပါဘဲ မေကာင္းက်ဳိးခံစားရပါသနည္းဟု..စဥ္းစားၾကေပလိမ့္မည္။ စိတ္ရႈပ္ေနေပလိမ့္မည္။
အေျဖကား..အတိတ္ဘ၀တခုခု၌ မေကာင္းမႈျပဳခဲ့စဥ္ အလယ္ေဇာ ၅-ခ်က္ ေစတနာေၾကာင့္ မေကာင္းက်ဳိးကုိ ခံစားရျခင္းျဖစ္ေပ၏။

ကံ ကံ၏အက်ဳိးႏွင့္ပက္သက္၍..ေကာင္းတာလုပ္လ်င္ ေကာင္းေသာ အက်ဳိးရမည္ မေကာင္းတာလုပ္လ်င္ မေကာင္းေသာအက်ဳိးရမည္.
ထုိမ်ွေလာက္သိထားရုံျဖင့္ မလုံေလာက္ေသးေပ။
အက်ဳိးေပးရာကာလႏွင့္ ကံ (၄)မ်ဳိးကုိလည္း အထက္ပါအတုိင္း သိထားအပ္ေပသည္။

ထုိသုိ႕ မသိထားလ်င္ ရံဖန္ရံခါ မိမိစိတ္ထဲ ကံ ကံ၏အက်ဳိးႏွင့္စပ္၍ ဘ၀င္မက်မႈမ်ား သံသယမ်ား ျဖစ္ေပၚေနေပလိမ့္မည္။
ထုိဘ၀င္မက် သံသယမ်ား ရွင္းႏုိင္ရန္ ယခုကဲ့သုိ႕ ကံ ၄-မ်ဳိးႏွင့္ အက်ဳိးေပးရာကာလတုိ႕ကုိ ေဖာ္ျပလုိက္ရပါသည္။

ေအာက္ပါတရားေတာ္မွ နာယူမွတ္သားျပီး ေရးသားျခင္းျဖစ္သည္။
အပုိင္း ၁၁၊ ဗုဒၶဘာသာအေျခခံတရားေတာ္မ်ား - ေဒါက္တာသီလာနႏၵာဘိ၀ံသ

ကံ ကံ၏ အက်ိဳး.. အေၾကာင္း ဆုိလ်င္ စူဠကမၼ၀ိဘဂၤသုတ္ ကုိ ေရွးဦးစြာ ေျပာဆုိရမည္ျဖစ္သည္။ ကံ ကံ၏ အက်ဳိးႏွင့္ ပက္သက္လ်င္ ထုိတရားေတာ္မွာ အေျခခံလည္း ျဖစ္သလုိ အေရးလည္းၾကီးေပသည္။
ထုိတရားေတာ္တြင္ ကံ ကံ၏ အက်ဳိး သေဘာတရားမ်ားကုိ သင္ၾကားထားျခင္းျဖစ္သည္။
ထုိတရားေတာ္ကုိ ျမတ္ဗုဒၶကုိယ္ေတာ္တုိင္ ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ ေတာေဒယ်ပုဏၰား၏ သားျဖစ္ေသာ သုဘလုလင္အား အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။
သုဘလုလင္သည္ ျမတ္ဗုဒၶအား ေမးခြန္း ျပႆနာ (၁၄)ခ်က္ကုိ ေမးေလွ်ာက္ခဲ့၏။
သူေမးေလွ်ာက္ေသာ ေမးခြန္းျပႆနာမ်ားမွာ...

1. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ အသက္တုိ၍


2. အခ်ဳိ႕မွာ အသက္ရွည္ပါသနည္း။


3. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ဳိ႕မွာ အနာေရာဂါထူမ်ား၍


4. အခ်ဳိ႕မွာ အနာေရာဂါ ကင္းေ၀းရပါသနည္း။


5. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ အရုပ္ဆုိး၍


6. အခ်ိဳ႕မွာ အဆင္းလွပါသနည္း။


7. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ ေျခြရံစုိးမုိး တန္ခိုးအာဏာ နည္းပါး၍


8. အခ်ဳိ႕မွာ တန္ခုိးအာဏာ ၾကီးမားရပါသနည္း။


9. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ ဥစၥာမဲ့မြဲ ဆင္းရဲ၍


10. အခ်ဳိ႕မွာ ဥစၥာျပည့္စုံ ကုံလုံၾကြယ္၀ပါသနည္း။


11. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အခ်ဳိ႕မွာ အမ်ဳိးယုတ္ညံ့၍


12. အခ်ဳိ႕မွာ အမ်ဳိးျမတ္ပါသနည္း။


13. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အခ်ိဳ႕မွာ အသိ အလိမၼာ ဉာဏ္ပညာ နည္းပါး၍


14. အခ်ဳိ႕မွာ ဉာဏ္ပညာ ၾကီးမားရပါသနည္း။

ထုိ ေမးခြန္း ျပႆနာ (၁၄)ခ်က္တုိ႔ျဖစ္၏။ ထုိေမးခြန္းမ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅၅၄)ေက်ာ္အထက္က..သုဘလုလင္က..ျမတ္ဗုဒၶအား ေမးေလ်ွာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။
ယခုေခတ္အခါတြင္လည္း ထုိေမးခြန္းမ်ားကုိပင္ ေန႕စဥ္ေန႔တုိင္း အေၾကာင္းတခုခုႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူအမ်ားတုိ႔ မိမိဘာသာ စဥ္းစားေနျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း အေပါင္းအသင္းမ်ားႏွင့္
အျပန္အလွန္အားျဖင့္လည္းေကာင္း ေမးျမန္းေနၾကစျမဲျဖစ္၏။
သဗၺညဳတ ဉာဏ္ပုိင္ရွင္ ျမတ္ဗုဒၶသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာအထက္ကပင္ ထုိေမးခြန္းမ်ားကုိ တိက်ျပည့္စုံစြာ ေျဖဆုိထားျပီးသားျဖစ္၏။

သုဘလုလင္၏ အေမးမ်ားအား ျမတ္ဗုဒၶက..အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ဤသုိ႔ ေဟာေတာ္မူခဲ့၏..


ဟု ေဟာေတာ္မူေလ၏။

ျမတ္ဗုဒၶ၏ ထုိ႔သုိ႔ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေဟာေတာ္မူခ်က္ကုိ သုဘလုလင္က..နားမလည္သျဖင့္ အနက္အဓိပၸါယ္ႏွင့္တကြ ေ၀ဖန္ေျဖၾကားေပးပါရန္ ေတာင္းပန္ေလ်ာက္ထားျပန္၏။..
ထုိအခါ ျမတ္ဗုဒၶသည္ သုဘလုလင္၏ အေမး (၁၄)ခ်က္တုိ႕ကုိ ဤသုိ႔ေဟာေတာ္မူေလသည္..

သုဘလုလင္အေမး....
၁။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ အသက္တုိ၍
၂။ အခ်ဳိ႕မွာ အသက္ရွည္ပါသနည္း။


သုဘလုလင္အေမး....
၃။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ဳိ႕မွာ အနာေရာဂါထူမ်ား၍
၄။ အခ်ဳိ႕မွာ အနာေရာဂါ ကင္းေ၀းရပါသနည္း။



သုဘလုလင္အေမး....
၅။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ အရုပ္ဆုိး၍
၆။ အခ်ိဳ႕မွာ အဆင္းလွပါသနည္း။



သုဘလုလင္အေမး....
၇။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ ေျခြရံစုိးမုိး တန္ခိုးအာဏာ နည္းပါး၍
၈။ အခ်ဳိ႕မွာ တန္ခုိးအာဏာ ၾကီးမားရပါသနည္း။



သုဘလုလင္အေမး....
၉။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ ဥစၥာမဲ့မြဲ ဆင္းရဲ၍
၁၀။ အခ်ဳိ႕မွာ ဥစၥာျပည့္စုံ ကုံလုံၾကြယ္၀ပါသနည္း။



သုဘလုလင္အေမး....
၁၁။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အခ်ဳိ႕မွာ အမ်ဳိးယုတ္ညံ့၍
၁၂။ အခ်ဳိ႕မွာ အမ်ဳိးျမတ္ပါသနည္း။



သုဘလုလင္အေမး....
၁၃။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အခ်ိဳ႕မွာ အသိ အလိမၼာ ဉာဏ္ပညာ နည္းပါး၍
၁၄။ အခ်ဳိ႕မွာ ဉာဏ္ပညာ ၾကီးမားရပါသနည္း။



ျမတ္ဗုဒၶ၏ ထုိတရားေတာ္အဆုံးတြင္ သုဘလုလင္သည္ တရားေတာ္အား လြန္စြာ ႏွစ္သက္အားရေက်နပ္မႈ ျဖစ္ကာ..
ဘုရား(ဗုဒၶ)၊ တရား(ဓမၼ)၊ သံဃာ..ရတနာ(၃)ပါးအား ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ေသာ ဥပါသကာ ျဖစ္ေလသည္။

မွတ္မိလြယ္ရန္ ေဆာင္ပုဒ္မ်ား

1. သူမ်ားအသက္ သတ္သည့္တြက္ အသက္ကုိယ့္မွာတုိ။


2. မသတ္ေရွာင္ရွား ထုိသူမ်ား ရွည္လ်ားအသက္ကုိ။


3. ႏွိပ္စက္ကလူ ၫွဥ္းဆဲသူ ေျပာထူေရာဂါဆုိ။


4. သနားစိတ္သြင္း မႏွိမ္နင္း ကင္းရွင္းေရာဂါကုိ။


5. ထန္ျပင္းေဒါသ ၾကီးတတ္က အလွပ်က္မည္ဆုိ။


6. ေဒါသကင္းစင္ ေမတၱာယွဥ္ ၾကည္လင္လွသကုိ။


7. မနာလုိျပန္ ဣႆာထန္ ျခံရံကင္းမည္ဆုိ။


8. ဣႆာမထား ၀မ္းေျမာက္ျငား ေပါမ်ားေျခြရံကုိ။


9. မလွဴမဒါန္း မေပးကမ္း ေျခာက္ခန္းဥစၥာဆုိ။


10. စြန္႕ၾကဲေလ့တုံ ျပဳပါကုန္ ကုံလုံၾကြယ္၀လုိ။


11. မာန္မာနၾကြယ္ ထုိသူ၀ယ္ မ်ဳိးႏြယ္ညံ့မည္ဆုိ။


12. ထုိက္သူရုိက်ဳိး မာန္ကုိခ်ဳိး အမ်ဳိးျမတ္သကုိ။


13. သိဖြယ္ဟူသမ်ွ မေမးက ဖ်င္းအ ပညာဆုိ။


14. ၾကားျမင္မ်ားေအာင္ ေမးေလ့ေဆာင္ ခုေနာင္တတ္သိလုိ။
    

(စာ-၂၇၈၊ ရတနာ့ဂုဏ္ရည္- အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ)

ေအာက္ပါတရားေတာ္ႏွင့္ စာမ်က္ႏွာ မွေရးသားထားပါသည္။
အပုိင္း(၁၀)၊ ဗုဒၶဘာသာအေျခခံတရားေတာ္မ်ား- ေဒါက္တာသီလာနႏၵာဘိ၀ံသ
စာမ်က္ႏွာ-၂၇၃၊ ရတနာ့ဂုဏ္ရည္ - အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ

ေအာက္ပါစာမ်က္ႏွာမွ ေဖာ္ျပထားသည္။

စာ-၈၈၊ ကမၼ႒ာန္းက်မ္းၾကီး - လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး

ယခင္ Post မွ အဆက္....

မဂၢင္ (၈)ပါး က်င့္မည္ဆုိလ်င္ ေရွးဦးစြာ သမၼာဒိ႒ိျဖစ္ေအာင္ က်င့္ၾကံရေပမည္။ သမၼာဒိ႒ိျဖစ္လ်င္ ေနာက္မွ ၾကံျခင္း၊ ေျပာျခင္း၊ ျပဳျခင္း….စေသာ မဂၢင္တုိ႔သည္ မွန္ကန္သြားသည္ခ်ည္းျဖစ္ေပမည္။

ေလာကဥပမာအတုိင္းဆုိလ်င္…
မီးရထားတစ္စင္း၌ ေခါင္းတြဲကသာ သံလမ္းေပၚ မွန္မွန္သြားေနလ်င္ ေနာက္ကလုိက္ေသာ ေနာက္တြဲတုိ႔သည္ မွန္မွန္ လုိက္ေနၾကေပမည္။ ေခါင္းတြဲသာ ထုိးက်သြားသည္ႏွင့္ ေနာက္တြဲမ်ား အကုန္ ေဖာက္လႊဲ ေဖာက္ျပန္ ပ်က္စီးကုန္မည္သာ ျဖစ္ေပသည္။

ထုိ႕အတူပင္ မဂၢင္ႏွင့္ ပက္သက္လ်င္လည္း ဒိ႒ိဆုိေသာ အျမင္မွန္ဖုိ႔ရာ ေရွးဦးစြာ အေရးၾကီးေပသည္။ အျမင္မွားလ်င္ အၾကံလည္း မွား၊ အေျပာလည္း မွား၊ အလုပ္လည္း မွား၊ အသက္ေမြးမႈလည္း မွား..စသျဖင့္ အကုန္မွား၍ မိစၧာမဂၢင္မ်ား ေနာက္ကလုိက္ေပလိမ့္မည္။

ထုိ႕ေၾကာင့္ ဓမၼစၾကာျဖင့္ သမၼာဒိ႒ိျဖစ္ေအာင္ ႏွလုံးသြင္း ဆင္ျခင္ရေပမည္။ ယခင္ Post ၌ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ သစၥာ (၄)ပါးျပ ပါဠိစာပုိဒ္တုိ႔သည္ အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ရန္ ျဖစ္၏။ သမၼာဒိ႒ိ မဂၢင္ရဖုိ႔ရန္ျဖစ္၏။ ႏွလုံးသြင္းရန္ ျဖစ္ေပသည္။
သမၼာဒိ႒ိရဖုိ႔အတြက္ ဂရုစုိက္ရန္ ျမတ္ဗုဒၶက..ထုိသစၥာ (၄)ပါးျပ ပါဠိစာ(၄)ပုိဒ္ကုိ ေဟာေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။

ဓမၼစၾကာ၏ ေနာက္နားစာပုိဒ္တုိ႔ျဖစ္ေသာ ပဥၥ၀ဂၢီ (၅)ပါးတုိ႔ တရားကုိ အားရေက်နပ္ၾကပုံ၊ အရွင္ေကာ႑ည တရားထူးရပုံ၊ နတ္ျဗဟၼာတုိ႔ ေကာင္းခ်ီးေပး ေၾကြးေၾကာ္ၾကပုံ စေသာ…. စာပုိဒ္တုိ႔သည္ သစၥာကမၼ႒ာန္း အတြက္မဟုတ္ေပ။

ျမတ္ဗုဒၶ ႏွင့္ ပဥၥ၀ဂၢီ (၅)ပါးတုိ႔ ဓမၼထမင္းပြဲ ေကာင္းစြာ ဘုန္းေပးၾကပုံကုိ အကြ်ႏု္ပ္တုိ႔ ေဘးကၾကည့္ေနသူတုိ႔ အားက် ၾကည္ညိဳၾကဖုိ႔ရန္ပင္ ျဖစ္၏။

ကြ်ႏု္ပ္တုိ႔ အဖုိ႔မွာ ဓမၼစၾကာ ေဒသနာတခုလုံးမွ ထုတ္၍ယူလ်င္ ထုိ သစၥာ (၄)ပါးျပ ပါဠိ(၄)ပုိဒ္ပင္ျဖစ္၏။ ထုိစာ (၄)ပုိဒ္သည္ စတုသစၥကမၼ႒ာန္း မည္ေပသည္။

ဆင္ျခင္ ႏွလုံးသြင္းေသာ အခါ၌ ဘိကၡေ၀ကုိျဖဳတ္၍ က်န္ေသာ ပါဠိပုဒ္တုိ႔ကုိ ရြတ္ဖတ္ရေပမည္။

ဒုကၡသစၥာ ႏွင့္ သမုဒယသစၥာ တုိ႔သည္ ေလာကီသစၥာ (၂)ပါး ျဖစ္၏။ အလုပ္လုပ္ရမည့္ သစၥာျဖစ္ေပသည္။ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱျဖစ္ပုံကုိ ဆင္ျခင္ရမည့္ အလုပ္သစၥာမ်ား ျဖစ္၏။
နိေရာဓသစၥာ ႏွင့္ မဂၢသစၥာ တုိ႔မွာ ေလာကုတၱရာသစၥာ (၂)ပါးျဖစ္၏။
ေလာကီသစၥာ (၂)ပါးကုိ ၾကပ္ၾကပ္ ၾကည့္ေပးရေပမည္။
မီးဟုန္းဟုန္းေတာက္ေလာင္ေနေသာ အေဆာက္အအုံၾကီးကုိ ၾကည့္ရသလုိ တရားအားထုတ္သူ၏ ဉာဏ္ျဖင့္ ေလာဘမီး၊ ေဒါသမီး ေတြ တဟုန္းဟုန္းေတာက္ေလာင္ေနတာကုိ ျမင္ရေပမည္။
မီးကုိ ၾကည့္ေသာအခါ မ်က္စိပူသလုိ.. ေလာကီသစၥာတုိ႕ကုိ ၾကည့္ေသာအခါ အမွန္ပဲ ပူတာေတြကုိ ေတြ႕သိရေပမည္။ ေလာကီသစၥာတုိ႔ကုိ ၾကည့္ေသာအခါ စိတ္ဟာ ျငီးေငြ႕ေလာက္ေအာင္ျဖစ္ေပမည္။ တရားနယ္တြင္ အပူတရားခ်ည္း ရွိသည္မဟုတ္ အေအးတရားလည္း ရွိေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ နိေရာဓ ႏွင့္ မဂၢမည္ေသာ အေအး ေလာကုတၱရာသစၥာတုိ႕ကုိလည္း ၾကည့္ေပးရေပမည္။ ထုိ ေလာကုတၱရာ သစၥာ(၂)ပါးတုိ႕ကုိ ပုိင္မွ ေအးမည္ ျငိမ္းခ်မ္းမည္ကုိ သိရေပလိမ့္မည္။ ေလာကုတၱရာသစၥာ (၂)ပါး ပုိင္ဖုိ႔ရန္မွာလည္း ေရွ႕က ေလာကီသစၥာ(၂)ပါးကုိ ဆင္းရဲမွန္း၊ ဆင္းရဲျဖစ္ေၾကာင္းမွန္း၊ အနိစၥမွန္း၊ ဒုကၡမွန္း၊ အနတၱမွန္း ပုိင္ပုိင္သိမွ ေနာက္က ေလာကုတၱရာသစၥာတုိ႔ ေပၚေပမည္။

ထုိ႕ေၾကာင့္ မိမိဘာသာ အလုပ္အေနျဖင့္ ဆင္ျခင္ေသာအခါ၌ ထုိစာ(၄)ပုိဒ္တုိ႔တြင္ “ဘိကၡေ၀” ပုဒ္ ကုိျဖဳတ္၍ ေအာက္ပါအတုိင္း သစၥာကမၼ႒ာန္း ဆင္ျခင္ ႏွလုံးသြင္းရေပမည္။



ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ဆင္ျခင္မည္ဆုိပါလ်င္ ေအာက္ပါလကၤာအတုိင္း ဆင္ျခင္ႏုိင္ပါသည္။



“မွန္ေမာလွ” အသုံးအႏႈန္းမွာ "ေပါရာဏ" အသုံးအႏႈန္းျဖစ္ပါသည္။
မွန္ေမာလွ = ဧကန္မွန္၏၊ အမွန္ပါတကားဟု ဆုိလုိပါသည္။

ထုိ ျမန္မာဘာသာ လကၤာမွာ ဓမၼစၾကာ၏ ဒုကၡသစၥာျပ၊ သမုဒယသစၥာျပ၊ နိေရာဓသစၥာျပ၊ မဂၢသစၥာျပ ပါဠိစာပုိဒ္ (၄)ပိုဒ္တုိ႔၏ အဓိပၸါယ္ပင္ျဖစ္၏။

ထုိ႕ေၾကာင့္ ထုိျမန္မာလကၤာျဖင့္လည္း ဓမၼစၾကာတရားေတာ္မွ စတုသစၥကမၼ႒ာန္းကုိ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ထုိကဲ့သုိ႔ ႏွလုံးသြင္း ဆင္ျခင္ႏုိင္ေပသည္။

ေအာက္ပါတရားေတာ္မွ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါသည္

သစၥာ(၄)ပါးတရားေတာ္- မင္းကြန္းဆရာေတာ္

တရားဦး ဓမၼစၾကာ ၏ ေရွးဦးပုိင္း၌ ျမတ္ဗုဒၶက…ကာမသုခလႅိကႏုေယာဂ ႏွင့္ အတၱကိလမထာႏုေယာဂ တည္းဟူေသာ အစြန္းအယုတ္ (၂)ပါးကုိ မလုိက္စားၾကေလနဲ႔၊ ေရွာင္ၾကဟု ေရွးဦးစြာ ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။
ေလာဘစြန္းျဖစ္ေသာ၊ သႆတဒိ႒ိ မည္ေသာ ကာမသုခလႅိကႏုေယာဂ အယုတ္စြန္း ႏွင့္
ေဒါသစြန္းျဖစ္ေသာ၊ ဥေစၦဒဒိ႒ိ မည္ေသာ အတၱကိလမထာႏုေယာဂ အယုတ္စြန္း တုိ႕ကုိ မမွီ၀ဲၾကေလႏွင့္၊ ေရွာင္က်ဥ္ရမည္ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။
ထုိအစြန္း (၂)ပါးမွလြတ္လပ္ေသာ မဂၢင္ (၈)ပါးတည္းဟူေသာ မဇၥိ်မပဋိပဒါ အက်င့္ျမတ္ကုိ က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကပါရန္ လမ္းေကာင္းကုိ ညြန္ျပေတာ္မူခဲ့၏။

ထုိ မဇၥိ်မပဋိပဒါအက်င့္သည္ ဉာဏ္မ်က္စိကုိ ျပဳေစတတ္သည္။
ကိေလသာတုိ႔ကုိ ျငိမ္းေစႏုိင္သည္။
ထုိအက်င့္ကုိ က်င့္ျခင္းျဖင့္ နိဗၺာန္ကုိလည္း ဧကန္ မုခ် မ်က္ေမွာက္ျပဳရေပမည္ ဟုလည္း ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။

ထုိသုိ႔ ေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာ စာပုိဒ္တုိ႔တြင္ သစၥာကမၼ႒ာန္းသေဘာ မပါေသးေပ။ သစၥာကုိ ဆင္ျခင္ ႏွလုံးသြင္းဖုိ႔ရန္ အလုပ္သေဘာ မပါေသးေပ။ ေရွးဦစြာ ေကာင္းရာသုိ႔ လမ္းညႊန္ေပးျခင္းျဖစ္သည္။
ဓမၼစၾကာ၌ အဓိကလုပ္ရမည့္ ဆင္ျခင္ရမည့္ ႏွလုံးသြင္းရမည့္ အလုပ္မွာ..သစၥာကမၼ႒ာန္းျဖစ္၏။ သစၥာ ေလးပါးကုိ ဉာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ ႏွလုံးသြင္း အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ရန္ျဖစ္၏။

ထုိ႔ေၾကာင့္ အလုပ္လုပ္ ဆင္ျခင္ရမည့္ စာပိုဒ္တုိ႔ကုိ သတိထားရမည္။ နားလည္ထားဖုိ႔ရန္မွာ အေရးၾကီးေပသည္။ သုိ႔ပါမွ ဓမၼစၾကာ ပါဠိမ်ားကုိ ရြတ္ဖတ္ျခင္းမွာလည္း ကုသုိလ္ရသည္ထက္ ပုိ၍ မိမိတုိ႔အတြက္ အက်ဳိးေက်းဇူးၾကီးေပမည္။ ကုသုိလ္ရဖုိ႔အတြက္ရြတ္ျခင္းထက္ တကယ္အလုပ္သေဘာျဖင့္ ရြတ္ဖတ္ ဆင္ျခင္ဖုိ႔ရန္က..အဓိကမူရင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖစ္ေပသည္။

ဓမၼစၾကာ၌ သစၥာကုိ ဆင္ျခင္ ႏွလုံးသြင္းမည့္ စာပိုဒ္တုိ႔မွာ..

(၁) ဒုကၡသစၥာ သရုပ္ျပ ပါဠိ

(စာ-၆၇၊ ဓမၼစၾကာ- မဟာစည္)

အဓိပၸါယ္

ပဋိသေႏၶ တည္ေနရျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
အုိျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
မက်န္းမမာ ဖ်ားနာရျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
ေသျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
မခ်စ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ အာရုံတုိ႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံ ယွဥ္တြဲရျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
ခ်စ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ အာရုံတုိ႔ႏွင့္ ကြဲကြာရျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
လုိခ်င္ေနပါလ်က္ မရျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
အက်ဥ္းအားျဖင့္ ဥပါဒါနကၡႏၶာ (၅)ပါး (ဥပါဒါန္ ၏ စြဲလမ္းရာျဖစ္ေသာ ရုပ္ နာမ္ခႏၶာ) တုိ႔သည္ ဆင္းရဲ အမွန္တရားေပတည္း။

ျမတ္ဗုဒၶက..
ရဟန္းတုိ႔ ထုိ ဆုိလတံ့ေသာတရားေတြကုိ ဒုကၡ အရိယသစၥာပဲလုိ႔ ေကာင္းေကာင္းၾကီး သိၾက၊
ဒုကၡသစၥာကုိ သုခလုိ႔ ထင္ေနၾကလုိ႔ ခ်စ္သားတုိ႔ ဒုကၡေရာက္ေနၾကတာ၊
ဒုကၡကုိ ဒုကၡမွန္း သိလ်င္ အရိယမဂ္ဉာဏ္ထိေအာင္ အသိဉာဏ္ေပါက္ျပီး သံသရာ၀ဋ္ဒုကၡဆင္းရဲကေန လြတ္မယ္…ဟု ထုိကဲ့သုိ႔ ေဟာေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။

(၂) သမုဒယသစၥာ သရုပ္ျပ စာပုိဒ္

(စာ-၈၆၊ ဓမၼစၾကာ- မဟာစည္)

အဓိပၸါယ္
ဆာေလာင္မႈ တဏွာသည္ တဖန္ဘ၀သစ္ကို ျဖစ္ေစတတ္သည္၊
ႏွစ္သက္ တပ္မက္ စြဲလမ္းျခင္းျဖင့္ ထုိထုိေရာက္ရာဘ၀ ရရာအာရုံ၌ ေပ်ာ္ေမြ႕ေလသည္၊
ထုိတဏွာကား ကာမတဏွာ၊ ဘ၀တဏွာ၊ ၀ိဘ၀တဏွာ တုိ႔ ျဖစ္၏၊
ထုိ တဏွာ (၃)ပါးသည္ပင္ ဆင္းရဲျဖစ္ေၾကာင္း အမွန္တရားေပတည္း။

ျမတ္ဗုဒၶက..
ခ်စ္သားတုိ႔..ဒုကၡသမုဒယကုိလည္း ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္းလို႔ မသိပါဘဲ သုခသမုဒယ သုချဖစ္ေၾကာင္းရယ္လုိ႔ အသိကုိက ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနၾကတယ္။ သင္ခ်စ္သားတုိ႔မွာ အသိလြဲေနၾကတယ္၊ အသိမမွန္ဘူး၊ အသိမမွန္ေတာ့ သံသရာထဲ ႏွစ္ေျမာေနၾကရတာ၊ ေဟာဒီ အက်ဥ္းအားျဖင့္ တဏွာ (၃)ပါး၊ အက်ယ္အားျဖင့္ တဏွာ (၁၀၈)ပါးတုိ႔ဟာ တုိ႔တေတြကုိ ဒုကၡေရာက္ေအာင္ လုပ္တဲ့ တရားေတြပါပဲလုိ႔ အမွန္အတုိင္းသိဖုိ႔က.. အေရးၾကီးတယ္။
အဲဒီလုိ သိမွသာ အဲဒီ့တဏွာေတြကုိ ပယ္ဖုိ႔ရန္ ၾကိဳးစားၾကမွာ။ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္းလုိ႔ အမွန္အတုိင္း မသိဘဲ သုချဖစ္ေၾကာင္းလုိ႔ တလြဲေျပာင္းျပန္ခ်ည္းသိေနေတာ့ ဒီေလာဘေနာက္ တခါတည္း တေကာက္ေကာက္ လုိက္ျပီး ဒုကၡေတြခ်ည္း ေရာက္ေနၾကမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆင္းရဲကုိ ျဖစ္ေစျခင္း အေၾကာင္းတရားဟာ..ဒီ တဏွာ(၃)ပါးပဲ..ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။

ထို႔အတူ..

(၃) နိေရာဓသစၥာ ပါဠိ

(စာ- ၁၀၈၊ ဓမၼစၾကာ-မဟာစည္)

အဓိပၸါယ္
ဆာေလာင္မႈ တဏွာ အၾကြင္းမဲ့ ပ်က္ျပယ္ျခင္း၊ ခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္းသည္၊ ပယ္စြန္႔ျခင္း၊ ေ၀းစြာစြန္႕ျခင္း၊ ဆုပ္ကုိင္မထားပါပဲ လႊတ္လုိက္ျခင္း၊ တြယ္တာမႈ ကင္းျခင္း သည္ ဆင္းရဲ ခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ အမွန္တရား ျဖစ္၏။

(၄) မဂၢသစၥာ ပါဠိ

(စာ- ၁၁၁၊ ဓမၼစၾကာ-မဟာစည္)

အဓိပၸါယ္
ရဟန္းတုိ႔..အဂၤါ (၈)ပါးရွိေသာ၊ ျဖဴစင္ျမင့္ျမတ္ေသာ အရိယမဂ္သည္ ဆင္းရဲခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္ေစတတ္ေသာ အက်င့္လမ္း အမွန္တရားျဖစ္၏။
ထုိအရိယမဂ္မွာ..မွန္စြာျမင္ျခင္း၊ မွန္စြာၾကံျခင္း၊ မွန္စြာေျပာျခင္း၊ မွန္စြာျပဳျခင္း၊ မွန္စြာအသက္ေမြးျခင္း၊ မွန္စြာအားထုတ္ျခင္း၊ မွန္စြာအမွတ္ရျခင္း၊ မွန္စြာစူးစုိက္တည္ၾကည္ျခင္း တုိ႔ျဖစ္ေပသည္။

စတုသစၥကမၼ႒ာန္း လုပ္လုိေသာ ေယာဂီသည္ ထုိစာပုိဒ္တုိ႔ကုိ ႏွလုံးသြင္း ဆင္ျခင္ရေပမည္။

(ဆက္ရန္..)

ေအာက္ပါတရားေတာ္မွ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါသည္

သစၥာ(၄)ပါးတရားေတာ္- မင္းကြန္းဆရာေတာ္

တရားဦး ဓမၼစၾကာ ၏ ေရွးဦးပုိင္း၌ ျမတ္ဗုဒၶက…ကာမသုခလႅိကႏုေယာဂ ႏွင့္ အတၱကိလမထာႏုေယာဂ တည္းဟူေသာ အစြန္းအယုတ္ (၂)ပါးကုိ မလုိက္စားၾကေလနဲ႔၊ ေရွာင္ၾကဟု ေရွးဦးစြာ ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။
ေလာဘစြန္းျဖစ္ေသာ၊ သႆတဒိ႒ိ မည္ေသာ ကာမသုခလႅိကႏုေယာဂ အယုတ္စြန္း ႏွင့္
ေဒါသစြန္းျဖစ္ေသာ၊ ဥေစၦဒဒိ႒ိ မည္ေသာ အတၱကိလမထာႏုေယာဂ အယုတ္စြန္း တုိ႕ကုိ မမွီ၀ဲၾကေလႏွင့္၊ ေရွာင္က်ဥ္ရမည္ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။
ထုိအစြန္း (၂)ပါးမွလြတ္လပ္ေသာ မဂၢင္ (၈)ပါးတည္းဟူေသာ မဇၥိ်မပဋိပဒါ အက်င့္ျမတ္ကုိ က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကပါရန္ လမ္းေကာင္းကုိ ညြန္ျပေတာ္မူခဲ့၏။

ထုိ မဇၥိ်မပဋိပဒါအက်င့္သည္ ဉာဏ္မ်က္စိကုိ ျပဳေစတတ္သည္။
ကိေလသာတုိ႔ကုိ ျငိမ္းေစႏုိင္သည္။
ထုိအက်င့္ကုိ က်င့္ျခင္းျဖင့္ နိဗၺာန္ကုိလည္း ဧကန္ မုခ် မ်က္ေမွာက္ျပဳရေပမည္ ဟုလည္း ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။

ထုိသုိ႔ ေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာ စာပုိဒ္တုိ႔တြင္ သစၥာကမၼ႒ာန္းသေဘာ မပါေသးေပ။ သစၥာကုိ ဆင္ျခင္ ႏွလုံးသြင္းဖုိ႔ရန္ အလုပ္သေဘာ မပါေသးေပ။ ေရွးဦစြာ ေကာင္းရာသုိ႔ လမ္းညႊန္ေပးျခင္းျဖစ္သည္။
ဓမၼစၾကာ၌ အဓိကလုပ္ရမည့္ ဆင္ျခင္ရမည့္ ႏွလုံးသြင္းရမည့္ အလုပ္မွာ..သစၥာကမၼ႒ာန္းျဖစ္၏။ သစၥာ ေလးပါးကုိ ဉာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ ႏွလုံးသြင္း အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ရန္ျဖစ္၏။

ထုိ႔ေၾကာင့္ အလုပ္လုပ္ ဆင္ျခင္ရမည့္ စာပိုဒ္တုိ႔ကုိ သတိထားရမည္။ နားလည္ထားဖုိ႔ရန္မွာ အေရးၾကီးေပသည္။ သုိ႔ပါမွ ဓမၼစၾကာ ပါဠိမ်ားကုိ ရြတ္ဖတ္ျခင္းမွာလည္း ကုသုိလ္ရသည္ထက္ ပုိ၍ မိမိတုိ႔အတြက္ အက်ဳိးေက်းဇူးၾကီးေပမည္။ ကုသုိလ္ရဖုိ႔အတြက္ရြတ္ျခင္းထက္ တကယ္အလုပ္သေဘာျဖင့္ ရြတ္ဖတ္ ဆင္ျခင္ဖုိ႔ရန္က..အဓိကမူရင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖစ္ေပသည္။

ဓမၼစၾကာ၌ သစၥာကုိ ဆင္ျခင္ ႏွလုံးသြင္းမည့္ စာပိုဒ္တုိ႔မွာ..

(၁) ဒုကၡသစၥာ သရုပ္ျပ ပါဠိ

(စာ-၆၇၊ ဓမၼစၾကာ- မဟာစည္)

အဓိပၸါယ္

ပဋိသေႏၶ တည္ေနရျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
အုိျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
မက်န္းမမာ ဖ်ားနာရျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
ေသျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
မခ်စ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ အာရုံတုိ႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံ ယွဥ္တြဲရျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
ခ်စ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ အာရုံတုိ႔ႏွင့္ ကြဲကြာရျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
လုိခ်င္ေနပါလ်က္ မရျခင္းသည္လည္း ဆင္းရဲေပတည္း၊
အက်ဥ္းအားျဖင့္ ဥပါဒါနကၡႏၶာ (၅)ပါး (ဥပါဒါန္ ၏ စြဲလမ္းရာျဖစ္ေသာ ရုပ္ နာမ္ခႏၶာ) တုိ႔သည္ ဆင္းရဲ အမွန္တရားေပတည္း။

ျမတ္ဗုဒၶက..
ရဟန္းတုိ႔ ထုိ ဆုိလတံ့ေသာတရားေတြကုိ ဒုကၡ အရိယသစၥာပဲလုိ႔ ေကာင္းေကာင္းၾကီး သိၾက၊
ဒုကၡသစၥာကုိ သုခလုိ႔ ထင္ေနၾကလုိ႔ ခ်စ္သားတုိ႔ ဒုကၡေရာက္ေနၾကတာ၊
ဒုကၡကုိ ဒုကၡမွန္း သိလ်င္ အရိယမဂ္ဉာဏ္ထိေအာင္ အသိဉာဏ္ေပါက္ျပီး သံသရာ၀ဋ္ဒုကၡဆင္းရဲကေန လြတ္မယ္…ဟု ထုိကဲ့သုိ႔ ေဟာေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။

(၂) သမုဒယသစၥာ သရုပ္ျပ စာပုိဒ္

(စာ-၈၆၊ ဓမၼစၾကာ- မဟာစည္)

အဓိပၸါယ္
ဆာေလာင္မႈ တဏွာသည္ တဖန္ဘ၀သစ္ကို ျဖစ္ေစတတ္သည္၊
ႏွစ္သက္ တပ္မက္ စြဲလမ္းျခင္းျဖင့္ ထုိထုိေရာက္ရာဘ၀ ရရာအာရုံ၌ ေပ်ာ္ေမြ႕ေလသည္၊
ထုိတဏွာကား ကာမတဏွာ၊ ဘ၀တဏွာ၊ ၀ိဘ၀တဏွာ တုိ႔ ျဖစ္၏၊
ထုိ တဏွာ (၃)ပါးသည္ပင္ ဆင္းရဲျဖစ္ေၾကာင္း အမွန္တရားေပတည္း။

ျမတ္ဗုဒၶက..
ခ်စ္သားတုိ႔..ဒုကၡသမုဒယကုိလည္း ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္းလို႔ မသိပါဘဲ သုခသမုဒယ သုချဖစ္ေၾကာင္းရယ္လုိ႔ အသိကုိက ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနၾကတယ္။ သင္ခ်စ္သားတုိ႔မွာ အသိလြဲေနၾကတယ္၊ အသိမမွန္ဘူး၊ အသိမမွန္ေတာ့ သံသရာထဲ ႏွစ္ေျမာေနၾကရတာ၊ ေဟာဒီ အက်ဥ္းအားျဖင့္ တဏွာ (၃)ပါး၊ အက်ယ္အားျဖင့္ တဏွာ (၁၀၈)ပါးတုိ႔ဟာ တုိ႔တေတြကုိ ဒုကၡေရာက္ေအာင္ လုပ္တဲ့ တရားေတြပါပဲလုိ႔ အမွန္အတုိင္းသိဖုိ႔က.. အေရးၾကီးတယ္။
အဲဒီလုိ သိမွသာ အဲဒီ့တဏွာေတြကုိ ပယ္ဖုိ႔ရန္ ၾကိဳးစားၾကမွာ။ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္းလုိ႔ အမွန္အတုိင္း မသိဘဲ သုချဖစ္ေၾကာင္းလုိ႔ တလြဲေျပာင္းျပန္ခ်ည္းသိေနေတာ့ ဒီေလာဘေနာက္ တခါတည္း တေကာက္ေကာက္ လုိက္ျပီး ဒုကၡေတြခ်ည္း ေရာက္ေနၾကမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆင္းရဲကုိ ျဖစ္ေစျခင္း အေၾကာင္းတရားဟာ..ဒီ တဏွာ(၃)ပါးပဲ..ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။

ထို႔အတူ..

(၃) နိေရာဓသစၥာ ပါဠိ

(စာ- ၁၀၈၊ ဓမၼစၾကာ-မဟာစည္)

အဓိပၸါယ္
ဆာေလာင္မႈ တဏွာ အၾကြင္းမဲ့ ပ်က္ျပယ္ျခင္း၊ ခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္းသည္၊ ပယ္စြန္႔ျခင္း၊ ေ၀းစြာစြန္႕ျခင္း၊ ဆုပ္ကုိင္မထားပါပဲ လႊတ္လုိက္ျခင္း၊ တြယ္တာမႈ ကင္းျခင္း သည္ ဆင္းရဲ ခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ အမွန္တရား ျဖစ္၏။

(၄) မဂၢသစၥာ ပါဠိ

(စာ- ၁၁၁၊ ဓမၼစၾကာ-မဟာစည္)

အဓိပၸါယ္
ရဟန္းတုိ႔..အဂၤါ (၈)ပါးရွိေသာ၊ ျဖဴစင္ျမင့္ျမတ္ေသာ အရိယမဂ္သည္ ဆင္းရဲခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္ေစတတ္ေသာ အက်င့္လမ္း အမွန္တရားျဖစ္၏။
ထုိအရိယမဂ္မွာ..မွန္စြာျမင္ျခင္း၊ မွန္စြာၾကံျခင္း၊ မွန္စြာေျပာျခင္း၊ မွန္စြာျပဳျခင္း၊ မွန္စြာအသက္ေမြးျခင္း၊ မွန္စြာအားထုတ္ျခင္း၊ မွန္စြာအမွတ္ရျခင္း၊ မွန္စြာစူးစုိက္တည္ၾကည္ျခင္း တုိ႔ျဖစ္ေပသည္။

စတုသစၥကမၼ႒ာန္း လုပ္လုိေသာ ေယာဂီသည္ ထုိစာပုိဒ္တုိ႔ကုိ ႏွလုံးသြင္း ဆင္ျခင္ရေပမည္။

(ဆက္ရန္..)

ေအာက္ပါတရားေတာ္မွ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါသည္

သစၥာ(၄)ပါးတရားေတာ္- မင္းကြန္းဆရာေတာ္

ယခင္ပုိ႔စ္တြင္ သစၥာ (၄)ပါးကုိ ေရးသားခဲ့ပါသည္။ ထုိသစၥာ (၄)ခ်က္တုိ႔ တစ္ခ်က္ တစ္ခ်က္စီတြင္ အနက္သေဘာမ်ား (၄)ခ်က္စီ ရွိပါသည္။ ဒုကၡသစၥာ၌ အနက္သေဘာ (၄)ခ်က္၊ သမုဒယသစၥာ ၌ အနက္သေဘာ (၄)ခ်က္၊ နိေရာဓသစၥာ၌ (၄)ခ်က္၊ မဂၢသစၥာ ၌ (၄)ခ်က္ တုိ႔..ပါ၀င္ပါသည္။ ထုိအနက္သေဘာမ်ားကုိ ေဖာ္ျပရပါလ်င္...

သစၥာ	အနက္ သေဘာ
	ပါဠိ	ျမန္မာ
ဒုကၡသစၥာ	၁) ပီဠနေ႒ာ	- ႏွိပ္စက္အပ္ေသာသေဘာ - ႏွိပ္စက္တတ္ေသာသေဘာ - ႏွိပ္စက္ျခင္းသေဘာ
	၂) သခၤတေ႒ာ	- အဖန္ဖန္ျပစု ပ်ဳိးေထာင္အပ္ေသာသေဘာ
	၃) သႏၲာပေ႒ာ	- အဖန္ဖန္ ပူေလာင္ေစတတ္ေသာသေဘာ - ပူပင္ေစအပ္ေသာသေဘာ - ပူပန္ျခင္းသေဘာ
	၄) ၀ိပရိဏာမေ႒ာ	ဖရုိဖရဲ ေဖာက္လွဲေဖာက္ျပန္ျဖစ္တတ္ေသာသေဘာ
သမုဒယသစၥာ	၅) အာယူဟနေ႒ာ	ဒုကၡ၀တၳဳ ဒုကၡမႈတုိ႔ကုိ စုေဆာင္းဆည္းပူးတတ္ေသာသေဘာ
	၆) နိဒါနေ႒ာ	ဒုကၡ၀တၳဳ ဒုကၡမႈတုိ႔ကုိ တစ္ရံမစဲ အျမဲေပးအပ္ ေဆာင္ႏွင္းတတ္ေသာသေဘာ
	၇) သံေယာဂေ႒ာ	ဒုကၡ၀တၳဳ ဒုကၡမႈတုိ႔ႏွင့္သာ လြန္စြာယွဥ္တြဲတတ္ေသာသေဘာ
	၈) ပလိေဗာဓေ႒ာ	ဒုကၡလက္မွ မထြက္ရေအာင္ ေႏွာင့္ယွက္ တားျမစ္ေသာသေဘာ
နိေရာဓသစၥာ	၉) နိႆရဏေ႒ာ	ဒုကၡ၀ဋ္မွ ကြ်တ္လြတ္ ထြက္ေျမာက္ေသာသေဘာ
	၁၀) ပ၀ိေ၀ကေ႒ာ	ဒုကၡအေႏွာင့္အယွက္မွ ဆိတ္ျငိမ္ေသာသေဘာ
	၁၁) အမတေ႒ာ	အုိျခင္း နာျခင္း ေသျခင္းမွ ကင္းလြတ္ေသာသေဘာ
	၁၂) အသခၤတေ႒ာ	ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္မႈမွ ကင္းလြတ္ေသာ သေဘာ
မဂၢသစၥာ	၁၃) နိယ်ာနေ႒ာ	၀ဋ္မွ ဆန္တက္ နိဗၺာန္ဘက္သုိ႔ ထြက္ေၾကာင္းေရာက္ေၾကာင္း လမ္းေကာင္းအစစ္အမွန္ျဖစ္ေသာ သေဘာ
	၁၄) ေဟတုေ႒ာ	ေလာကုတၱရာ ျမတ္စြာအထူး ဂုဏ္ေက်းဇူး အေပါင္းတုိ႔၏ ေကာင္းစြာခုိင္ၾကည္ တည္ၾကည္ျခင္းကိစၥကုိ ျပီးေစႏုိင္ေသာသေဘာ
	၁၅) ဒႆနေ႒ာ	အနမတဂ္ ဘ၀စက္၀ယ္ အိပ္မက္တြင္မွ် မျမင္စဖူး အထူးအခြ်န္ အလြန္ျမတ္လွ နိဗၺာနကုိ လ၀န္းေန၀န္း ေပၚတက္ထြန္းသုိ႔ ရႊန္းရႊန္းျမိဳင္ျမိဳင္ ျမင္စြမ္းႏုိင္ေသာသေဘာ
	၁၆) အာဓိပေတယ်ေ႒ာ	အဓိသီလ စိတၱ ပညာ သိကၡာသုံးခု ရဟန္းမႈတြင္ သူ႔ျပင္မရွိ ၾကီးဘိတုလြတ္ အထြတ္အထိပ္ျဖစ္ေသာသေဘာ

မွတ္မိလြယ္ရန္ ေဆာင္ပုဒ္လကၤာ

ေအာက္ပါစာမ်က္ႏွာမွ ျပန္လည္ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္။
စာမ်က္ႏွာ ၂ - ၆၊သစၥတၳဒီပနီ - လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး

အခ်ိန္ကာလ မည္မွ်ပင္ၾကာေစကာမူ တၾကိမ္တခါ တဖန္တခါမွ် မေဖာက္ျပန္ဘဲ မွန္ကန္ေသာ သေဘာ သည္ သစၥာဟု ေခၚပါသည္။
ထုိသစၥာမွာ (၄)ပါးရွိေပသည္။

1. ဒုကၡသစၥာ


2. သမုဒယသစၥာ


3. နိေရာဓသစၥာ


4. မဂၢသစၥာ

တုိ႔ ျဖစ္၏။


--(ခႏၶာငါးလီ၊ ဘုံေလာကီကုိ၊ ဒုကၡဆုိေလာ၊)
ေလာကီ ခႏၶာ (၅)ပါးသည္ ဒုကၡသစၥာ ျဖစ္သည္။

--(ထုိဒုကၡေပါင္း ပြါးေၾကာင္းအမႈ ေလာဘစုမွာ သမုဒယ အမည္ရ၏။)
ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း ပြားေၾကာင္းအမႈသည္ သမုဒယသစၥာ ျဖစ္သည္။
ေလာကီခႏၶာ ျဖစ္ပြားေၾကာင္း အရင္းခံမွာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္ တဏွာ (၃)ပါးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။

1. ကာမတဏွာ


2. ဘ၀တဏွာ


3. ၀ိဘ၀တဏွာ

တုိ႔ျဖစ္သည္။

ကာမတဏွာ ဆိုသည္မွာ အာရုံ (၆)ပါးလုံး အေပၚ၌ျဖစ္ေစ အာရုံတပါးပါး ေပၚ၌ျဖစ္ေစ သႆတဒိ႒ိ ဥေစၧဒဒိ႒ိ တုိ႔ႏွင့္ ယွဥ္တြဲမႈမရွိဘဲ ရုိးရုိး တြယ္တာ တပ္မက္ေသာ ေလာဘတဏွာ ျဖစ္သည္။

ဘ၀တဏွာ ဆုိသည္မွာ အာရုံ (၆)ပါးကုိပင္ အတၱႏွင့္ ယွဥ္တြဲ၍ စြဲလမ္း ယုံၾကည္မႈ၊ သႆတဒိ႒ိႏွင့္ ယွဥ္တြဲ၍ စြဲလမ္းယုံၾကည္မႈ တြယ္တာမႈ ကုိ ေခၚဆုိသည္။ သႆတဒိ႒ိႏွင့္ ယွဥ္တြဲ၍ တြယ္တာမႈသည္ ဘ၀တဏွာ ျဖစ္၏။

၀ိဘ၀တဏွာ ဆုိသည္မွာ ဥေစၧဒဒိ႒ိႏွင့္ ယွဥ္တြဲျဖစ္ေသာ၊ ဘ၀ျပတ္ျခင္း၌ တြယ္တာ တပ္မက္တတ္ေသာ ေလာဘတဏွာ ျဖစ္၏။
[စာမ်က္ႏွာ ၆၅ ၊ဓမၼစၾကားတရားေတာ္ - ဖားေအာက္ေတာရဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး]

သမုဒယသစၥာဆုိသည္မွာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္ ထုိတဏွာ (၃)ပါးပင္ျဖစ္ေပသည္။
အက်ယ္ပြားလ်င္ တဏွာ (၁၀၈)ပါး သည္ သမုဒယသစၥာ ခ်ည္းပင္ျဖစ္၏။
အက်ယ္ပြားဆုိရလ်င္..ေရွးဦးစြာ တဏွာ (၃)ပါးကုိ အာရုံ (၆)ပါးျဖင့္ ေျမွာက္ရသည္။ ဆုိလုိသည္မွာ…

ရူပါရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ကာမတဏွာ
သဒၵါရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ကာမတဏွာ
ဂႏၶာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ကာမတဏွာ
ရသာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ကာမတဏွာ
ေဖာ႒ဗၺာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ကာမတဏွာ
ဓမၼာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ကာမတဏွာ…..ဟူ၍ အာရုံ (၆)ပါး၌ ကာမတဏွာ (၆)ပါး ျဖစ္ေပမည္။

ထုိအတူ..ဘ၀တဏွာသည္လည္း ..
ရူပါရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ဘ၀တဏွာ
သဒၵါရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ဘ၀တဏွာ
ဂႏၶာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ဘ၀တဏွာ
ရသာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ဘ၀တဏွာ
ေဖာ႒ဗၺာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ဘ၀တဏွာ
ဓမၼာရုံ၌ ျဖစ္ေသာ ဘ၀တဏွာ..ဟူ၍ အာရုံ (၆)ပါး၌ ဘ၀တဏွာ (၆)ပါး ျဖစ္ေပမည္။

ထုိ႔အတူ ၀ိဘ၀တဏွာသည္လည္း အာရုံ (၆)ပါးကုိ လုိက္၍ (၆)ပါး ျဖစ္ေပမည္။
ကာမတဏွာ (၆)ပါး၊ ဘ၀တဏွာ (၆)ပါး၊ ၀ိဘ၀တဏွာ (၆)ပါး..ဟူ၍ အားလုံးေပါင္း တဏွာ (၁၈)ပါး ျဖစ္ေပမည္။..

ထုိ တဏွာ (၁၈)ပါးသည္ အတိတ္တုန္းကလည္း ျဖစ္ခဲ့ေပမည္၊ ယခု ပစၥဳပၸန္တြင္လည္း ျဖစ္ေပမည္၊ ေနာင္အနာဂတ္ ေနာက္ရက္ ေနာက္လ ေနာက္ႏွစ္မ်ားမွာလည္း ျဖစ္ေပမည္..ထုိ႔ေၾကာင့္ ကာလ (၃)ပါးႏွင့္ ဆင့္၍ ေျမွာက္ေသာ္..

အတိတ္တဏွာ (၁၈)ပါး..
ပစၥဳပၸန္တဏွာ (၁၈)ပါး
အနာဂတ္တဏွာ (၁၈)ပါး..ဟူ၍ ရေပမည္။
(၁၈ x ၃) = ၅၄ …တဏွာ (၅၄)ပါး ရေပမည္…

ထုိ႔ေနာက္ တဏွာ (၅၄) ပါးကုိ သႏၲာန္ (၂)ပါး ႏွင့္ ေျမွာက္ရေပမည္..
မိမိ သႏၲာန္ ၌လည္း ေလာဘတဏွာ (၅၄)ပါး သူတပါး သႏၲာန္၌လည္း ေလာဘတဏွာ (၅၄)ပါး…
(၂)ရပ္ေပါင္း တဏွာ (၁၀၈)ပါး ရေပမည္။

ထုိ ေလာဘတဏွာ (၁၀၈)ပါးကုိပင္ သမုဒယသစၥာ ဟုေခၚပါသည္.
ထုိတဏွာတုိ႔သည္ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း ပြားေပါင္းအစု သမုဒယ သစၥာ ပင္ျဖစ္၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ သမုဒယသစၥာ ဆုိသည္မွာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္..တဏွာ (၃)ပါး
အက်ယ္အားျဖင့္ တဏွာ (၁၀၈)ပါး ပင္ျဖစ္၏။

--(ေလာဘခပင္း အၾကြင္းမရွိ ခ်ဳပ္ျငိမ္းဘိသည့္ သႏၲိသေဘာ အစဥ္ေခ်ာကုိ နိေရာဓဟူ၊)
ေလာဘတဏွာ (၁၀၈)ပါးတုိ႔ ခ်ဳပ္ျငိမ္း ရုပ္သိမ္းရာ ျဖစ္ေသာ သႏၲိသေဘာျဖင့္ အျမဲထာ၀စဥ္ ျငိမ္းေအး ေခ်ာမြတ္ေနေသာ ပရမတၳတရား တစ္မ်ဳိးသည္ အမွန္ပင္ ရွိ၏။..
ထုိ ပရမတၳတရားသည္ နိေရာဓသစၥာ ပင္ျဖစ္ေပသည္။

(ရွစ္ဆူသီးသီး၊ မဂၢင္ၾကီးကုိ မဂၢဆုိ၏။)
မဂၢင္ (၈)ပါးသည္ မဂၢသစၥာပင္ ျဖစ္၏။
မဂၢင္ (၈)ပါးဆုိသည္မွာ…

1. သမၼာဒိ႒ိ = ေကာင္းေသာ အျမင္၊ မွန္ေသာ အျမင္ကုိ ျမင္ျခင္း


2. သမၼာသကၤေပၸါ = ေကာင္းေသာ မွန္ေသာ အၾကံကုိ ၾကံျခင္း


3. သမၼာ၀ါစာ = ေကာင္းေသာ မွန္ေသာ စကားကုိ ေျပာဆုိျခင္း


4. သမၼာကမၼေႏၲာ = ေကာင္းေသာ မွန္ေသာ အမႈကုိ ျပဳျခင္း


5. သမၼာအာဇီေ၀ါ = ေကာင္းေသာ မွန္ေသာ အသက္ေမြးမႈကုိ အသက္ေမြးျခင္း


6. သမၼာ၀ါယာေမာ = ေကာင္းေသာ မွန္ေသာ အလုပ္တုိ႔ကုိ အားထုတ္ျခင္း


7. သမၼာသတိ = ေကာင္းေသာ မွန္ေသာ တရားတုိ႔ကုိ မေမ့ မေလ်ာ့ျခင္း


8. သမၼာသမာဓိ = ေကာင္းေသာ အာရုံ၌ စိတ္၏ တည္ၾကည္ျခင္း (ေကာင္းေသာ စိတ္၏တည္ၾကည္ျခင္း)

…တုိ႔ျဖစ္၏။

ေအာက္ပါတရားေတာ္မွ ေရးသားထားသည္.
သစၥာ (၄)ပါးတရားေတာ္ - မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး